Vandaag willen we het hebben over het emissiehandelssysteem, een belangrijk instrument voor het aanpakken van de klimaatverandering. Veel mensen hebben wel eens van deze term gehoord, maar laten we eens nader bekijken wat het precies inhoudt en welke invloed het heeft op ons dagelijks leven.

De relatie tussen klimaatverandering en broeikasgasemissies

Voordat we het emissiehandelssysteem onder de loep nemen, moeten we eerst de relatie tussen klimaatverandering en broeikasgasemissies begrijpen.

Klimaatverandering is de langdurige stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde

Dit wordt ook wel opwarming van de aarde genoemd en wordt veroorzaakt door verschillende factoren. De belangrijkste oorzaak is de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van menselijke activiteiten.

Broeikasgassen zijn aanwezig in de atmosfeer en spelen een rol bij het handhaven van de temperatuur op aarde. Maar door de toename van de concentratie broeikasgassen als gevolg van menselijke activiteiten, stijgt de temperatuur op aarde overmatig, wat leidt tot klimaatverandering.

• Enkele belangrijke broeikasgassen zijn kooldioxide (CO₂), methaan (CH₄) en lachgas (N₂O).

Sinds de industriële revolutie is de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van bevolkingsgroei en industriële ontwikkeling snel toegenomen. Dit heeft geleid tot een voortdurende stijging van de temperatuur op aarde en een versnelling van de klimaatverandering. Deze klimaatverandering heeft een aanzienlijke impact op de ecosystemen op aarde en bedreigt het voortbestaan ​​van de mensheid. Daarom spant de internationale gemeenschap zich in om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

De basisprincipes van het emissiehandelssysteem

Het emissiehandelssysteem is een systeem dat gebruikmaakt van marktmechanismen om de uitstoot van broeikasgassen efficiënt te verminderen.

De basisprincipes zijn als volgt:

Voor landen of bedrijven wordt een limiet ingesteld voor de hoeveelheid broeikasgassen die ze mogen uitstoten. Elke entiteit krijgt een toewijzing van de hoeveelheid broeikasgassen die ze mogen uitstoten. Als ze meer broeikasgassen willen uitstoten dan hun toewijzing, moeten ze emissierechten kopen van andere entiteiten. Omgekeerd, als ze minder broeikasgassen uitstoten dan hun toewijzing, kunnen ze hun overgebleven emissierechten verkopen aan andere entiteiten.

Dit versterkt de verantwoordelijkheid voor broeikasgasemissies en stimuleert vrijwillige reductie. Omdat er een prijs wordt gevormd tijdens het handelsproces, zullen marktdeelnemers beslissingen nemen over de reductie van broeikasgassen op basis van de prijsfluctuaties. Dit betekent dat ze rationele beslissingen kunnen nemen, rekening houdend met de kosten en voordelen van de reductie van broeikasgassen.

Emissiehandelssystemen worden al in veel landen toegepast en regeringen stellen elk jaar nationale doelstellingen voor de reductie van broeikasgassen vast en beheren deze emissiehandelssystemen om deze doelstellingen te bereiken.

De huidige status van de invoering van emissiehandelssystemen wereldwijd

Het emissiehandelssysteem wordt wereldwijd ingevoerd als onderdeel van de internationale inspanningen om de klimaatverandering aan te pakken. Tot op heden (2023) hebben meer dan 60 landen emissiehandelssystemen op nationaal niveau ingevoerd of zijn ze van plan om dit te doen, terwijl er in meer dan 10 regio's emissiehandelssystemen op regionaal niveau zijn ingevoerd, waaronder de Europese Unie (EU) en de Amerikaanse staat Californië.

De Europese Unie (EU)heeft sinds 2005 een emissiehandelssysteem voor landen binnen de EU ingevoerd. Dit is het grootste en oudste emissiehandelssysteem ter wereld. De EU heeft als doel gesteld de uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met 40% te verminderen ten opzichte van 1990. De EU werkt momenteel aan een aangepast voorstel om de emissies tegen 2030 met 55% te verminderen.

De Verenigde Statenheeft emissiehandelssystemen op staatsniveau ingevoerd. Californië was de eerste staat die in 2006 een emissiehandelssysteem introduceerde. Andere staten, zoals New York, New Jersey en Massachusetts, hebben ook emissiehandelssystemen ingevoerd, en de federale overheid overweegt momenteel de invoering van een emissiehandelssysteem op federaal niveau.

Chinaheeft sinds 2017 een emissiehandelssysteem op nationaal niveau ingevoerd. In zeven regio's, waaronder Beijing, Shanghai en Shenzhen, is sinds 2013 op regionaal niveau een emissiehandelssysteem ingevoerd na een proefproject.

Japanheeft sinds 2013 emissiehandelssystemen in bepaalde regio's, zoals Tokio en Osaka, ingevoerd. Vanaf 2023 zal Japan een emissiehandelssysteem op nationaal niveau invoeren.

De economische impact van het emissiehandelssysteem

Het emissiehandelssysteem is een systeem dat bedrijven een verplichting oplegt om broeikasgassen te reduceren en hen tegelijkertijd economische stimulansen biedt om vrijwillige deelname te bevorderen.

• Bedrijven kunnen hun kosten verlagen door emissierechten te kopen of overtollige emissierechten te verkopen, waardoor ze hun concurrentievermogen kunnen versterken.
• De ontwikkeling van de financiële markt door de schommelingen in de prijs van emissierechten wordt verwacht. Naarmate de emissiehandelsmarkt groeit, zullen er waarschijnlijk derivaten zoals emissierechtenfutures en -opties verschijnen, wat de ontwikkeling van de financiële sector zal bevorderen.

Maar er zijn ook nadelen.

• Een stijging van de prijs van emissierechten kan leiden tot hogere productiekosten voor bedrijven, wat kan leiden tot inflatie.
• Er kunnen problemen optreden, zoals speculatieve handel als gevolg van ondertoewijzing of reguleringsfouten.

Om deze effecten te minimaliseren is zorgvuldig beleidsplanning door de overheid nodig. Door een juiste toewijzing van emissierechten en stabilisatiemaatregelen voor de markt kunnen de kosten voor bedrijven worden verminderd, terwijl de doelstellingen voor de reductie van broeikasgassen worden gehaald.

De impact van het emissiehandelssysteem op bedrijven

Het emissiehandelssysteem is een systeem dat de uitstoot van broeikasgassen door bedrijven beperkt en bedrijven de mogelijkheid geeft om emissierechten te verhandelen.

Dit kan een aanzienlijke impact hebben op de bedrijfsstrategie.

• Het emissiehandelssysteem kan de kosten voor bedrijven verhogen. Dit komt doordat ze emissierechten moeten kopen of extra investeringen moeten doen om de uitstoot te verminderen. Dit kan de winstgevendheid van bedrijven aantasten, dus bedrijven moeten zich goed voorbereiden op het emissiehandelssysteem.
• Het kan ook een kans zijn. Door de uitstoot te verminderen kunnen bedrijven proactief reageren op milieuregelgeving, waardoor ze hun imago kunnen verbeteren, het vertrouwen van klanten kunnen winnen en nieuwe inkomstenbronnen kunnen creëren door emissierechten te verhandelen.

Met name landen met een hoog aandeel van exportgerichte maakindustrieën moeten inspanningen leveren om technologieën voor de reductie van broeikasgassen te ontwikkelen en strategieën voor de handel in emissierechten te ontwikkelen om hun internationale concurrentievermogen te behouden.

Voor- en nadelen van het emissiehandelssysteem

De voordelen van emissiehandelssystemen zijn als volgt:

• Met behulp van marktmechanismen kunnen de kosten voor de reductie van broeikasgassen worden verlaagd. Met andere woorden, bedrijven kunnen in plaats van rechtstreeks broeikasgassen te reduceren, emissierechten kopen op een manier die kosten efficiënter is.
• Emissiehandelssystemen zijn flexibeler dan directe regelgeving. Ze kunnen flexibel reageren op onvoorziene gebeurtenissen, zoals economische schommelingen of de aanleg van nieuwe productiefaciliteiten.
• Door koppeling aan de internationale koolstofmarkt kunnen nationale doelstellingen voor de reductie van broeikasgassen efficiënter worden behaald. De Europese Unie (EU), de Verenigde Staten, China en Japan hebben al emissiehandelssystemen ingevoerd of zijn van plan om deze in te voeren. Door deze internationale koolstofmarkten te koppelen, kan er een bijdrage worden geleverd aan de wereldwijde reductie van broeikasgassen.

De nadelen zijn:

• De volatiliteit van de prijs van emissierechten kan onzekerheid creëren. Dit kan het bedrijfsrisico verhogen.
• Het kan leiden tot moreel risico bij sommige bedrijven. Sommige bedrijven kunnen ongeoorloofde emissies uitvoeren of de methode voor de meting van emissies manipuleren door gebruik te maken van een gebrek aan regelgeving.

Succesvolle voorbeelden van emissiehandelssystemen

Er zijn verschillende voorbeelden van succesvolle emissiehandelssystemen in verschillende landen. Een van de meest prominente voorbeelden is het emissiehandelssysteem van de Europese Unie (EU ETS).

De Europese Unie heeft sinds 2005 een emissiehandelssysteem ingevoerd voor meer dan 15.000 bedrijven in de EU. Sinds de invoering van het systeem is de uitstoot van broeikasgassen in de EU voortdurend gedaald. In 2020, ondanks de economische crisis veroorzaakt door de COVID-19-pandemie, is de uitstoot met 7% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar.

Dit succes is te danken aan de inspanningen van de Europese Unie om verschillende klimaatveranderingsmaatregelen, waaronder het emissiehandelssysteem, actief te implementeren.

Laten we allemaal samenwerken om de bescherming van het milieu te bevorderen en een betere toekomst te creëren!