ทำความเข้าใจความแตกต่างระหว่างกำไรสุทธิและกำไรก่อนหักภาษี

กำไรสุทธิและกำไรก่อนหักภาษีเป็นคำที่ปรากฏบ่อยในงบการเงิน แม้ว่าจะดูคล้ายกัน แต่ในความเป็นจริงเป็นแนวคิดที่แตกต่างกัน ทั้งสองเป็นตัวชี้วัดความสามารถในการทำกำไรของบริษัท แต่แตกต่างกันในวิธีการคำนวณและความหมาย

• กำไรก่อนหักภาษีคือผลต่างระหว่างรายได้จากการขาย ลบด้วยต้นทุนสินค้าขาย ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร รายได้อื่น ๆ จากการดำเนินงาน แล้วบวกกับค่าใช้จ่ายอื่น ๆ และค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคล กล่าวคือ หมายถึงกำไรก่อนหักภาษี
• กำไรสุทธิคือกำไรก่อนหักภาษีลบด้วยค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคล หมายถึงกำไรสุทธิที่เหลือหลังจากบริษัทชำระค่าใช้จ่ายทั้งหมด

ดังนั้นเมื่อเปรียบเทียบทั้งสองตัวชี้วัด เราสามารถประเมินระดับภาระภาษีและขนาดกำไรที่แท้จริงของบริษัทได้ หากกำไรก่อนหักภาษีสูงแต่กำไรสุทธิต่ำ แสดงว่าภาระภาษีสูง และในทางกลับกัน หากกำไรสุทธิสูงแต่กำไรก่อนหักภาษีต่ำ แสดงว่าค่าใช้จ่ายอื่น ๆ สูงหรือได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษี

การประเมินความมั่นคงทางการเงินผ่านการวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินหลัก

เมื่อวิเคราะห์งบกำไรขาดทุน การใช้อัตราส่วนทางการเงินหลักช่วยให้สามารถประเมินสถานะทางการเงินของบริษัทได้อย่างเป็นกลาง ตัวอย่างของอัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ ได้แก่

• อัตราส่วนผลตอบแทน: เป็นตัวชี้วัดประสิทธิภาพของบริษัทในการสร้างกำไร ตัวอย่างของอัตราส่วนผลตอบแทนที่สำคัญ ได้แก่ อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ (ROA) อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE) อัตราส่วนกำไรจากการดำเนินงานต่อยอดขาย ฯลฯ ตัวชี้วัดเหล่านี้ช่วยให้ประเมินผลตอบแทนของบริษัทและเปรียบเทียบกับบริษัทคู่แข่งได้
• อัตราส่วนความมั่นคง: เป็นตัวชี้วัดความมั่นคงทางการเงินของบริษัท ตัวอย่างของอัตราส่วนความมั่นคงที่สำคัญ ได้แก่ อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน อัตราส่วนสินทรัพย์หมุนเวียนต่อหนี้สิน อัตราส่วนเงินสดต่อหนี้สิน ฯลฯ ตัวชี้วัดเหล่านี้ช่วยให้ประเมินความสามารถของบริษัทในการชำระหนี้และความเสี่ยงในการผิดนัดชำระหนี้ระยะสั้นได้
• อัตราส่วนกิจกรรม: เป็นตัวชี้วัดประสิทธิภาพของบริษัทในการใช้สินทรัพย์ ตัวอย่างของอัตราส่วนกิจกรรมที่สำคัญ ได้แก่ อัตราส่วนการหมุนเวียนของสินค้าคงคลัง อัตราส่วนการหมุนเวียนของลูกหนี้การค้า ฯลฯ ตัวชี้วัดเหล่านี้ช่วยให้ประเมินการใช้สินทรัพย์ของบริษัทและระบุจุดที่ต้องปรับปรุง
• อัตราส่วนการเติบโต: เป็นตัวชี้วัดแนวโน้มการเติบโตของบริษัท ตัวอย่างของอัตราส่วนการเติบโตที่สำคัญ ได้แก่ อัตราการเติบโตของยอดขาย อัตราการเติบโตของกำไรจากการดำเนินงาน อัตราการเติบโตของกำไรสุทธิ ฯลฯ ตัวชี้วัดเหล่านี้ช่วยให้ประเมินการเติบโตของบริษัทและคาดการณ์แนวโน้มในอนาคตได้

การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินเหล่านี้โดยรวมช่วยให้ประเมินสถานะทางการเงินและผลการดำเนินงานของบริษัทได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น ซึ่งช่วยในการกำหนดกลยุทธ์ของบริษัทและการตัดสินใจลงทุน

วิธีการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงในงบกำไรขาดทุน

การระบุการเปลี่ยนแปลงเป็นสิ่งสำคัญมากเมื่อวิเคราะห์งบกำไรขาดทุน ซึ่งช่วยให้สามารถประเมินผลการดำเนินงานและสถานะทางการเงินของบริษัทได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น

วิธีการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงมีดังนี้

• การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของยอดขาย: เป็นหนึ่งในรายการที่สำคัญที่สุด หากยอดขายเพิ่มขึ้น ความสามารถในการทำกำไรของบริษัทจะดีขึ้นและศักยภาพในการเติบโตสูงขึ้น ในทางกลับกัน หากยอดขายลดลง ความสามารถในการทำกำไรของบริษัทจะลดลงและบริษัทอาจเผชิญกับภาวะวิกฤต ต้องคำนึงถึงปัจจัยตามฤดูกาล การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ การปรากฏตัวของคู่แข่ง ฯลฯ
• การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของค่าใช้จ่าย: เป็นรายการที่สำคัญเช่นเดียวกับยอดขายและมีผลโดยตรงต่อความสามารถในการทำกำไรของบริษัท ต้องระบุการเปลี่ยนแปลงของค่าจ้าง ค่าใช้จ่ายในการผลิต ค่าโฆษณา ฯลฯ และวิเคราะห์สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ ซึ่งจะช่วยให้หาแนวทางในการลดค่าใช้จ่ายและปรับปรุงความสามารถในการทำกำไรได้
• การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของกำไรและขาดทุนอื่น ๆ จากการดำเนินงาน: ต้องระบุการเปลี่ยนแปลงของรายได้ดอกเบี้ย ค่าใช้จ่ายดอกเบี้ย รายได้จากเงินปันผล ฯลฯ ซึ่งจะช่วยให้ประเมินความมั่นคงทางการเงินของบริษัทและการวางแผนจัดหาเงินทุน
• การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคล: ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคลเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดความสามารถในการทำกำไรขั้นสุดท้ายของบริษัท ดังนั้นต้องระบุให้ได้ การเปลี่ยนแปลงนี้ได้รับผลกระทบจากการตรวจสอบภาษี การแก้ไขกฎหมายภาษี ฯลฯ
• การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของกำไรสุทธิ: ท้ายที่สุด การระบุการเปลี่ยนแปลงของกำไรสุทธิก็มีความสำคัญเช่นกัน และต้องพิจารณาการวิเคราะห์ข้างต้นโดยรวม ซึ่งจะช่วยให้ประเมินผลการดำเนินงานของบริษัทและคาดการณ์แนวโน้มในอนาคตได้

ฝึกฝนการอ่านงบกำไรขาดทุนและสรุปจากกรณีตัวอย่าง

ตอนนี้ลองฝึกฝนการอ่านงบกำไรขาดทุนจากกรณีตัวอย่างกันดู บริษัท A เป็นบริษัทจำลองและนี่คืองบกำไรขาดทุนของบริษัท A ประจำปี 2564

รายการบัญชี

จำนวนเงิน

รายได้จากการขาย 100,000,000 บาท

ต้นทุนสินค้าขาย 60,000,000 บาท

กำไรขั้นต้น 40,000,000 บาท

ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร 20,000,000 บาท

กำไรจากการดำเนินงาน 20,000,000 บาท

รายได้อื่น ๆ จากการดำเนินงาน 5,000,000 บาท

ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ 3,000,000 บาท

กำไรสุทธิหลังหักภาษีเงินได้นิติบุคคล 22,000,000 บาท

ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคล 4,400,000 บาท

กำไรสุทธิ 17,600,000 บาท

สรุปงบกำไรขาดทุนดังกล่าวโดยย่อ ดังนี้

-รายได้จากการขายในปี 2564 เท่ากับ 100 ล้านบาท และต้นทุนสินค้าขายเท่ากับ 60 ล้านบาท
-กำไรขั้นต้นเท่ากับ 40 ล้านบาท (รายได้จากการขาย - ต้นทุนสินค้าขาย)
-ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารเท่ากับ 20 ล้านบาท
-กำไรจากการดำเนินงานเท่ากับ 20 ล้านบาท (กำไรขั้นต้น - ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร)
-รายได้อื่น ๆ จากการดำเนินงานเท่ากับ 5 ล้านบาท และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เท่ากับ 3 ล้านบาท
-กำไรสุทธิหลังหักภาษีเงินได้นิติบุคคลเท่ากับ 22 ล้านบาท (กำไรจากการดำเนินงาน + รายได้อื่น ๆ จากการดำเนินงาน - ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ)
-ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคลเท่ากับ 4.4 ล้านบาท และกำไรสุทธิเท่ากับ 17.6 ล้านบาท (กำไรสุทธิหลังหักภาษีเงินได้นิติบุคคล - ค่าใช้จ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคล)

บทสรุป

วันนี้เราได้เรียนรู้วิธีการตรวจสอบความสามารถในการทำกำไรของบริษัทผ่านงบกำไรขาดทุน งบกำไรขาดทุนเป็นงบการเงินที่สำคัญมาก ดังนั้นจึงควรจดจำไว้ให้ดีและนำไปใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด