ROE (อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น) คืออะไร? นักลงทุนหุ้นต้องรู้!

ROE หรืออัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น เป็นตัวชี้วัดที่แสดงให้เห็นว่าบริษัทใช้เงินทุนของผู้ถือหุ้นสร้างผลกำไรได้อย่างมีประสิทธิภาพเพียงใด และเป็นหนึ่งในตัวชี้วัดที่สำคัญในการตัดสินใจลงทุน

ความหมายของ ROE (อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น)

หนึ่งในตัวชี้วัดที่นักลงทุนจำเป็นต้องรู้เมื่อลงทุนในหุ้นก็คือ ROE (Return on Equity, อัตราผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้น)ตัวชี้วัดนี้แสดงให้เห็นว่าบริษัทสร้างผลกำไรได้มากน้อยเพียงใดจากการใช้เงินทุนของผู้ถือหุ้น และมีประโยชน์ในการวัดประสิทธิภาพการบริหารของบริษัท

โดยทั่วไปจะคำนวณโดยนำกำไรสุทธิของบริษัทหารด้วยส่วนของผู้ถือหุ้น โดยที่ กำไรสุทธิ (Net Income) คือ ผลกำไรที่บริษัทได้รับในช่วงเวลาหนึ่งหลังจากหักค่าใช้จ่ายทั้งหมด (วัตถุดิบ แรงงาน ภาษี ฯลฯ) ส่วนของผู้ถือหุ้น (Equity) คือ ส่วนที่เหลือของสินทรัพย์ของบริษัทหลังจากหักหนี้สินออกแล้ว ซึ่งสะท้อนถึงเงินลงทุนของผู้ถือหุ้นและผลกำไรที่ได้รับ ดังนั้น ROE จึงเป็นตัวชี้วัดที่แสดงให้เห็นว่าบริษัทสร้างรายได้จากเงินทุนของผู้ถือหุ้นได้มากน้อยเพียงใด

โดยทั่วไป ROE ที่สูงขึ้นบ่งบอกถึงประสิทธิภาพการดำเนินงานที่ดีของบริษัท เนื่องจากแสดงให้เห็นว่าบริษัทใช้เงินทุนอย่างมีประสิทธิภาพและสร้างผลกำไรสูง ในทางกลับกัน หาก ROE ต่ำ อาจบ่งบอกถึงการใช้เงินทุนที่ไม่มีประสิทธิภาพหรือผลกำไรที่ไม่ดีนัก ดังนั้นจึงต้องระมัดระวัง

นักลงทุนควรพิจารณา ROE ร่วมกับตัวชี้วัดทางการเงินอื่นๆ เมื่อเลือกหุ้น เพื่อประเมินความมั่นคงและศักยภาพการเติบโตของบริษัท และนำไปสู่การตัดสินใจลงทุนที่เหมาะสม

วิธีการคำนวณ ROE และความเข้าใจสูตร

ดังที่กล่าวไปแล้ว ROE คำนวณได้จาก 'กำไรสุทธิ/ส่วนของผู้ถือหุ้น' มาดูรายละเอียดของแต่ละองค์ประกอบกัน

• กำไรสุทธิ (Net Income) : แสดงถึงกำไรสุทธิที่บริษัทได้รับในช่วงเวลาหนึ่งๆ เป็นผลต่างระหว่างรายได้ทั้งหมดกับค่าใช้จ่ายทั้งหมด (วัตถุดิบ แรงงาน ภาษี ฯลฯ)
• ส่วนของผู้ถือหุ้น (Equity) : แสดงถึงส่วนที่เหลือของสินทรัพย์ของบริษัทหลังจากหักหนี้สินออกแล้ว สะท้อนถึงเงินลงทุนของผู้ถือหุ้นและผลกำไรที่ได้รับ เป็นตัวบ่งชี้ถึงมูลค่าสุทธิของบริษัทและเป็นปัจจัยสำคัญในการประเมินสถานะทางการเงินของบริษัท

ดังนั้นในการคำนวณ ROE ให้แทนค่า กำไรสุทธิ ในส่วนของตัวเศษ และ ส่วนของผู้ถือหุ้น ในส่วนของตัวส่วน ROE ที่คำนวณได้จะแสดงเป็นเปอร์เซ็นต์ (%) และโดยทั่วไปแล้ว ยิ่งสูงยิ่งดี เนื่องจากแสดงให้เห็นว่าบริษัทใช้เงินทุนของผู้ถือหุ้นอย่างมีประสิทธิภาพและสร้างผลกำไรได้มาก

ตัวอย่างเช่น หากบริษัท A มีกำไรสุทธิ 100 ล้านบาท และส่วนของผู้ถือหุ้น 1,000 ล้านบาท ROE จะเท่ากับ 10% [(100 ล้านบาท / 1,000 ล้านบาท) x 100] ซึ่งหมายความว่า บริษัท A สร้างผลกำไรได้ 10% จากเงินทุนของผู้ถือหุ้น

หลักการพื้นฐานในการวิเคราะห์ ROE ที่นักลงทุนควรทราบ

แล้วนักลงทุนหุ้นควรใช้ ROE อย่างไร? ลองมาดูจุดสำคัญๆ กัน

• ตัวชี้วัดความสามารถในการทำกำไร: ROE เป็นหนึ่งในตัวชี้วัดหลักที่แสดงถึงความสามารถในการทำกำไรของบริษัท ROE สูงแสดงให้เห็นว่าบริษัทใช้เงินทุนอย่างมีประสิทธิภาพและสร้างผลกำไรได้ดี ซึ่งเป็นสัญญาณที่ดีสำหรับนักลงทุน แต่สิ่งสำคัญคือต้องเปรียบเทียบกับคู่แข่งหรือค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรมเพื่อประเมินผลการดำเนินงานโดยสัมพัทธ์
• ศักยภาพในการเติบโต: บริษัทที่มี ROE เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องอาจมีศักยภาพในการเติบโตสูง ซึ่งบ่งชี้ว่าผู้บริหารบริหารธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ รักษาความได้เปรียบในการแข่งขัน และมีความสามารถในการสร้างผลลัพธ์ที่ดีขึ้นในอนาคต
• ความสามารถในการชำระหนี้: ROE มีประโยชน์ในการประเมินความสามารถในการชำระหนี้ของบริษัท ROE สูงแสดงให้เห็นว่าบริษัทสามารถสร้างผลกำไรได้เพียงพอที่จะจ่ายดอกเบี้ยและยังคงรักษาสถานะทางการเงินที่มั่นคงแม้ว่าอัตราส่วนหนี้สินจะสูงก็ตาม
• ความผันผวนของภาวะเศรษฐกิจ: ในช่วงภาวะเศรษฐกิจถดถอย ROE อาจลดลง ดังนั้นจึงต้องระมัดระวัง เนื่องจากอาจบ่งชี้ว่าผลกำไรของบริษัทลดลงและความเสี่ยงด้านเครดิตเพิ่มขึ้น ดังนั้นก่อนตัดสินใจลงทุนควรประเมินสถานการณ์อย่างรอบคอบ
• แนวโน้มในอดีตและการเปรียบเทียบกับคู่แข่ง: การเปรียบเทียบแนวโน้ม ROE ในอดีตกับ ROE ของคู่แข่งก็มีความสำคัญเช่นกัน บริษัทที่มีผลการดำเนินงานที่สม่ำเสมอในระยะยาวน่าจะเป็นเป้าหมายการลงทุนที่น่าเชื่อถือ ในทางกลับกัน บริษัทที่มี ROE เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหรือต่ำกว่าคู่แข่งอาจต้องมีการตรวจสอบเพิ่มเติม

การเปรียบเทียบและการตีความ ROE ตามแต่ละอุตสาหกรรม

การเปรียบเทียบ ROE ตามแต่ละอุตสาหกรรมสามารถให้ข้อมูลที่มีประโยชน์ในการตัดสินใจลงทุน เนื่องจากแต่ละอุตสาหกรรมมีลักษณะเฉพาะและสภาพแวดล้อมการแข่งขันที่แตกต่างกัน ทำให้ระดับ ROE อาจแตกต่างกันไป

ตัวอย่างเช่น อุตสาหกรรมเทคโนโลยีมักจะมี ROE สูง เนื่องจากบริษัทเทคโนโลยีจำเป็นต้องลงทุนจำนวนมากในการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ๆ และแข่งขันในตลาดที่เติบโตอย่างรวดเร็ว บริษัทเหล่านี้มุ่งเน้นการสร้างผลกำไรสูงและการใช้เงินทุนอย่างแข็งขันเพื่อให้ได้ ROE สูง

ในทางกลับกัน อุตสาหกรรมที่มั่นคง เช่นสาธารณูปโภคหรือการเงิน มักจะมี ROE ที่ค่อนข้างต่ำ เนื่องจากอุตสาหกรรมเหล่านี้มักอยู่ภายใต้การควบคุมหรืออยู่ในช่วงที่เติบโตเต็มที่แล้ว ทำให้การแข่งขันน้อยลงและการสร้างกระแสเงินสดที่มั่นคงมีความสำคัญมากกว่า ดังนั้นจึงมุ่งเน้นการสร้างผลกำไรที่มั่นคงมากกว่าการใช้เงินทุนอย่างแข็งขัน

ดังนั้นในการเปรียบเทียบ ROE ตามแต่ละอุตสาหกรรม จำเป็นต้องพิจารณาลักษณะเฉพาะและสภาพแวดล้อมการแข่งขันของอุตสาหกรรมนั้นๆ เพื่อตีความความหมายของ ROE โดยการทำเช่นนี้จะช่วยให้ประเมิน ROE ของแต่ละบริษัทได้อย่างถูกต้องและนำไปใช้ในการตัดสินใจลงทุนได้

ROE สูงหมายถึงดีเสมอไปหรือไม่? การระบุสัญญาณเตือน

แล้ว ROE สูงหมายถึงดีเสมอไปหรือไม่? ในความเป็นจริง ROE ที่ดูสูงอาจไม่ได้หมายความว่าจะยั่งยืนหรือสะท้อนถึงสถานะทางการเงินที่ดีเสมอไป สิ่งสำคัญคือต้องระบุสัญญาณเตือนบางอย่าง

• ระวัง ROE สูงที่เกิดจากปัจจัยชั่วคราวบางบริษัทอาจใช้เทคนิคการบัญชีหรือผลกำไรครั้งเดียวเพื่อทำให้ ROE ดูสูงขึ้นชั่วคราว ซึ่งในกรณีเช่นนี้ สถานะทางการเงินที่แท้จริงอาจเปราะบางกว่า
• ROE สูงที่ผูกติดกับระดับหนี้สินที่สูงเป็นสัญญาณเสี่ยงบริษัทที่ใช้หนี้สินอย่างแข็งขันเพื่อสร้าง ROE สูงอาจมีความเสี่ยงทางการเงิน เช่น ค่าใช้จ่ายดอกเบี้ย หากเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือปัญหาทางการเงิน บริษัทเหล่านี้อาจประสบปัญหา
• กรณีที่กำไรสุทธิเพิ่มขึ้นแต่ยอดขายไม่เพิ่มขึ้นก็ควรระวังอาจเป็นผลมาจากการขึ้นราคาหรือลดค่าใช้จ่ายเพื่อทำให้กำไรสุทธิดูสูงขึ้นเทียม การเติบโตที่ยั่งยืนจำเป็นต้องมีการเพิ่มยอดขาย

ดังนั้นนักลงทุนหุ้นจึงไม่ควรพึ่งพาตัวเลข ROE เพียงอย่างเดียว แต่ควรพิจารณาสัญญาณเตือนดังกล่าวและประเมินสถานะทางการเงินและแนวโน้มในอนาคตของบริษัทอย่างรอบด้าน

การสร้างกลยุทธ์การลงทุนหุ้นโดยใช้ ROE

ROE เป็นตัวชี้วัดที่สำคัญในการลงทุนหุ้น และสามารถใช้ในการสร้างกลยุทธ์การลงทุนที่หลากหลาย ลองมาดูตัวอย่างกัน

• เลือกหุ้นที่มี ROE สูงโดยทั่วไป ROE สูงบ่งบอกถึงประสิทธิภาพและความสามารถในการทำกำไรของบริษัท และมีโอกาสที่ราคาหุ้นจะเพิ่มขึ้น แต่ตามที่กล่าวไปแล้ว ควรพิจารณาถึงความยั่งยืนของ ROE และระดับหนี้สินด้วย
• ให้ความสนใจกับบริษัทที่มีแนวโน้ม ROE ปรับตัวดีขึ้นROE ที่ปรับตัวดีขึ้นอย่างต่อเนื่องบ่งชี้ว่าผู้บริหารบริหารธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีความเป็นไปได้สูงที่จะเติบโตได้
• เลือกหุ้นที่มี ROE สูงกว่าคู่แข่งROE ที่สูงกว่าคู่แข่งแสดงถึงความได้เปรียบในการแข่งขันของบริษัท และคาดหวังได้ว่าจะเพิ่มส่วนแบ่งการตลาดและเพิ่มผลกำไรได้

เมื่อสร้างกลยุทธ์การลงทุนหุ้นโดยใช้ ROE ควรพิจารณาร่วมกับตัวชี้วัดทางการเงินอื่นๆ เช่น PER, PBR เพื่อประเมินบริษัทอย่างรอบด้านและตัดสินใจลงทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

บทสรุป

วันนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับ ROE ซึ่งเป็นคำศัพท์ที่นักลงทุนหุ้นควรทราบ