Tavuk çiftliğindeki amonyak gazı, havadan hafiftir, yükselir ve tavuklara göre insan gözünde daha büyük bir etkiye sahip olabilir.
Kış aylarında amonyak gazı konsantrasyonunu ölçerken, ısıtma maliyetlerinden tasarruf etmek ve çevre sorunlarının ortaya çıkmasını önlemek için tavukların göz hizasında ölçüm yapılmalıdır.
Amonyak gazı, gübrenin içindeki azot bileşiklerinin parçalanması sürecinde oluşur ve konsantrasyonuna bağlı olarak tavukların göz ve solunum yollarını etkiler, bu nedenle yeterli havalandırma önemlidir.
Kümes Hayvancılığında Amonyak Gazı: Amonyak Gazının Anlaşılması ve Çözüm Yolları
Kış aylarında amonyak gazı yoğunluğunun artması durumunda, yanlış değerlendirmeler sonucu gereksiz havalandırma artışı, ısıtma maliyetlerinin artmasına ve soğuk hava akımlarının tavuklar üzerinde olumsuz etki yaratmasına yol açarak verimlilik ve çevresel birçok soruna neden olabilir. Ayrıca, havalandırmanın yetersiz olduğu düşünülerek kış aylarında havalandırma daha da artırılabilir veya alt çalışanlar suçlanabilir. Deneyimsiz veteriner hekimler de yanlış değerlendirmelerde bulunabilir.
Amonyak Gazının Anlaşılması: Havadan Hafiftir
Kümes içindeki amonyak gazı yoğunluğu nedeniyle gözlerde yanma veya sulanma görülebilir. Bu semptomlarla havalandırmayı artırmak veya alt çalışanların ihmali olarak nitelendirmek yaygındır. Amonyak gazı, havadan hafiftir.
Havanın Bileşimi: Azot, Oksijen ve Diğer Elementler
**Öncelikle havanın ağırlığını hesaplayalım** : (N₂ × %78) + (O₂ × %21) + vb. = Hava Ağırlığı
((14 × 2) × %78) + (16 × 2) × %21) + vb. = Yaklaşık 29
Hava ağırlığı yaklaşık29dur.
Amonyak Gazı Ağırlığı
Amonyak = NH₃ = 14 + (1 × 3) = 17
Amonyak gazı ağırlığı17dur.
Amonyak gazı, havadan hafif olduğu için yükselir. Sonuç olarak, tavuklar etkilenmez ve sadece gözleriniz yanabilir.
Amonyak Gazı Yoğunluğu Değerlendirme Yöntemi
Kış aylarında kümes içindeki amonyak gazı yoğunluğunun doğru bir şekilde değerlendirilmesi için, tavukların göz hizasına göre değerlendirme yapılmalıdır. Tavukların göz hizasındaki değerlendirme, kış aylarında ısıtma maliyetlerinden tasarruf sağlamaya ve havalandırmadan kaynaklanan çevresel sorunların ortaya çıkmasını azaltmaya yardımcı olur.
Amonyak Gazı Oluşum Nedenleri
Gübrede sindirilmemiş azot bileşikleri bulunur. Ve ayrışma sürecinde üre ve diğer maddeler oluşur. Bu maddeler suyla birleşince amonyak gazı oluşur.
Üre Kimyasal Formülü: (NH₂)₂CO Su Kimyasal Formülü: H₂O (NH₂)₂CO + H₂O = 2NH₃ + CO₂ Bu reaksiyon sonucunda amonyak gazı ve karbondioksit oluşur.
ÜRE
Genel Amonyak Gazı Yoğunluğu Göstergeleri:
10 ~ 15 ppm: Koku ile algılanabilir
20 ppm: Solunum yolu hastalıklarına yol açabilir
25 ~ 35 ppm: Gözlerde sulanma ve burun akıntısı oluşur
50 ppm: Tavukların gözlerinde sulanma ve kızarıklık görülür
60 ppm: Göz, bronş ve akciğerlerde iltihap
75 ppm: Tavuklarda baş sallama ve huzursuzluk belirtileri görülür
Yüksek ppm: Şiddetli tahriş ve yırtılma
Yukarıdaki gaz yoğunluğu göstergeleri, sahadaki amonyak gazı yoğunluğunu ölçmek için dolaylı bir yöntemdir. Ancak, benim göz hizamda gözlerimde yanma veya rahatsızlık varsa, tavukların da aynı şekilde etkilenmeyebileceğini unutmamak gerekir. Oturur pozisyonda amonyak gazı yoğunluğunu değerlendirirken tavukları da gözlemlemek gerekir. Ve gaz yoğunluğunun yüksek olduğuna karar verilirse, hemen minimum havalandırma seviyesini artırmak gerekir.
Not: Amonyak gazının patlama aralığı %15 ila %28 (hacımca) arasındadır. Genellikle kış aylarında kümes içindeki amonyak gazı yoğunluğunun %28'in üzerinde olacağı düşünülmektedir.
Sonuç
Geçtiğimiz günlerdeAkıllı İnsanların Aptalca Hatalarıadlı bir kitap okurken, geçmişte kış aylarında kümes içinde gözlerimde yanma nedeniyle amirimin bana kızdığı anlar aklıma geldi ve bu konuyu derlemeye karar verdim. Mükemmel havalandırma için çabalamak, ısıtma maliyetlerinin artmasına neden olabilir. Ayrıca, doğru bilgiye dayalı alınan kararların en verimli ortamı sağlayacağına inanıyorum.