Hissedar Yatırımcılarının Bilmesi Gereken Finansal Tablo Terimi 'Dönem Net Karı'

Net Kar Nedir?

Net kar, hisse senedi yatırımcıları için en önemli finansal göstergelerden biridir. Bir şirketin belirli bir süre içinde elde ettiği gelirlerden giderleri ve vergileri düştükten sonra kalan nihai karı ifade eder. Basit bir ifadeyle, bir şirketin bir yıl içinde ne kadar para kazandığını gösteren bir göstergedir.

Önemli olmasının nedeni, net karın şirketin performansını değerlendirmede kilit rol oynamasıdır. Yüksek net kar, şirketin verimli bir şekilde işletildiğini ve yüksek kar elde ettiğini gösterir. Öte yandan düşük net kar, şirketin zorluklarla karşılaştığını veya giderlerin gelirleri aştığını gösterir.

Yatırım kararları alırken net karı göz önünde bulundurmak çok önemlidir. Yüksek net kar elde eden şirketlerin gelecekte büyüme ve gelişme olasılığı daha yüksektir. Ancak bu tek başına yeterli değildir. Diğer finansal göstergelerle birlikte analiz edilmeli ve şirketin görünümü ile rekabet gücü dikkate alınmalıdır.

Net Karın Hesaplama Yöntemi

Net kar, cirodan maliyet, satış ve pazarlama giderleri, faaliyet dışı gelir ve giderler, kurumlar vergisi vb. düşülerek hesaplanır. Aşağıda her bir kalemin açıklaması yer almaktadır.

• Ciro: Şirketin ürün veya hizmet satarak elde ettiği geliri ifade eder.
• Maliyet: Ürün veya hizmet üretmek veya satın almak için harcanan giderleri ifade eder. İmalat sektöründe, hammadde maliyeti, işçilik maliyeti ve üretim giderleri gibi kalemler dahildir.
• Satış ve Pazarlama Giderleri: Ürün veya hizmet satmak veya şirketi yönetmek için harcanan giderleri ifade eder. Maaşlar, reklam giderleri, kira, amortisman giderleri gibi kalemler dahildir.
• Faaliyet Dışı Gelirler: Faaliyet dışı faaliyetlerden elde edilen gelirleri ifade eder. Faiz geliri, temettü geliri, kira geliri gibi kalemler dahildir.
• Faaliyet Dışı Giderler: Faaliyet dışı faaliyetlerden kaynaklanan giderleri ifade eder. Faiz giderleri, döviz kuru farkları, bağışlar gibi kalemler dahildir.
• Kurumlar Vergisi: Şirketin kazandığı kar üzerine uygulanan vergiyi ifade eder.

Örneğin, A Şirketi'nin cirosu 100 milyon TL, maliyeti 50 milyon TL, satış ve pazarlama giderleri 20 milyon TL, faaliyet dışı gelirleri 10 milyon TL, faaliyet dışı giderleri 30 milyon TL ve kurumlar vergisi 10 milyon TL ise, net kar 100 milyon TL - 50 milyon TL - 20 milyon TL + 10 milyon TL - 30 milyon TL - 10 milyon TL = 20 milyon TL olur.

Mali tabloda net kar, gelir tablosu'nun en alt kısmında gösterilir ve birim olarak TL veya milyon TL gibi birimler kullanılır.

Net Karın Değişim Nedenlerinin Analizi

Net kar, şirketin performansını gösteren önemli göstergelerden biridir ve hisse senedi yatırımcıları için çok önemli bir bilgidir. Bu nedenle net karın değişim nedenlerini analiz etmek, hisse senedi yatırımından önce mutlaka geçilmesi gereken bir aşamadır.

En temel neden Cirodaki Değişimdir. Şirketin cirosu artarsa, bu şirketin ürün veya hizmetlerinin pazarda ilgi gördüğünü gösterir ve olumlu bir sinyal olarak değerlendirilebilir. Öte yandan, ciroda düşüş varsa, bu şirketin ürün veya hizmetlerinin pazarda rekabet gücünü kaybettiğini gösterir ve olumsuz bir sinyaldir.

Sonraki olarak Giderlerdeki Değişimi gösterebiliriz. Genellikle giderler artarsa net kar azalır, giderler azalırsa net kar artar. Ancak bazı durumlarda giderlerin artması şirketin büyümesine yardımcı olabilir. Örneğin, Ar-Ge harcamalarındaki artış, gelecekteki büyüme için bir yatırım olarak görülebilir.

Bunların dışında döviz kuru dalgalanmaları, faiz oranı değişiklikleri, siyasi gelişmeler vb.de net karı etkileyebilir, bu nedenle dikkatli olunmalıdır. Bu dışsal faktörler tahmin edilmesi zor olduğundan, hisse senedi yatırımından önce şirketin içsel faktörlerinin yanı sıra dışsal faktörleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Diğer Finansal Göstergelerle İlişkisi

Net kar, şirketin performansını gösteren temel göstergelerden biri olduğundan, diğer finansal göstergelerle de yakından ilişkilidir.

Bunların arasında en önemlisi Özkaynak Karlılığı (ROE)dir. ROE, net karı öz sermayeye bölerek hesaplanır ve şirketin öz sermayesini ne kadar verimli kullandığını gösterir.

Örneğin, net karı 100 milyon TL ve öz sermayesi 1 milyar TL olan bir şirketin ROE'si %10'dur. Bu, şirketin 100 milyon TL öz sermaye yatırımıyla 10 milyon TL kar elde ettiğini gösterir ve bu da şirketin yönetim etkinliğinin yüksek olduğunu gösterir.

Borçlanma Oranıda net karla yakından ilişkilidir. Borçlanma oranı, şirketin toplam borçlarını öz sermayesine bölerek hesaplanır ve şirketin mali sağlamlığını değerlendirmede önemli bir göstergedir.

Eğer şirketin borçlanma oranı yüksekse, bu şirketin finansman sağlamada zorluk çektiğini veya faiz giderleri gibi finansman giderlerinin yüksek olduğunu gösterir ve bu da net karın azalması olasılığını artırır. Tersine, durumunda yüksek net kar beklenebilir.

Net Karla Şirket Değeri Değerlendirmesi

Net kar, şirketin performansını gösteren önemli göstergelerden biridir ve hisse senedi yatırımcıları için çok önemli bir bilgidir. Bu sayede ilgili şirketin hisse senedi fiyatının uygun olup olmadığına karar verilebilir, bazı faydalı kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• F/K (Fiyat/Kazanç) Oranı ile Karşılaştırmadır. F/K oranı, mevcut hisse senedi fiyatını hisse başına kazanca (EPS) bölerek hesaplanır ve şirketin hisse senedi fiyatının hisse başına kazancın kaç katı olduğunu gösterir. Eğer A Şirketi'nin F/K oranı 10 kat ise, B Şirketi'nin F/K oranı 5 kat ise, B Şirketi'nin hisse senedi fiyatının nispeten düşük olduğu anlamına gelir. Bu durumda iki şirketin net karları benzer ise, B Şirketi'ne yatırım yapmak daha avantajlı olabilir.
• F/D (Fiyat/Defter Değeri) Oranı ile Karşılaştırmadır. F/D oranı, piyasa değerini net aktiflere bölerek hesaplanır ve şirketin hisse senedi fiyatının net aktif değerine göre yüksek veya düşük değerlendirildiğini anlamanın bir göstergesidir. Yani F/D oranı 1'den düşükse, hisse senedi fiyatı defterdeki net aktif değerinin (tasfiye değerinin) altında kalacak kadar düşük demektir ve 0,5'in altında ise aktif olarak satın almayı düşünebileceğiniz bir hisse senedi olarak değerlendirilir.
• EV/EBITDA (İşletme Değeri/Vergi ve Faiz Öncesi Kar) Oranıile de ilişkilidir. Bu, şirketin piyasa değerini (EV) vergi öncesi faaliyet karına (EBITDA) bölerek hesaplanır ve şirketin öz sermaye ve borç kullanarak ne kadar nakit akışı yaratabileceğini gösterir ve ülkeye ve şirkete göre farklılık gösterebileceğinden aynı sektördeki şirketler arasında karşılaştırılmalıdır. Genel olarak, bu oranın düşük olması, işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışına göre şirketin piyasa değerinin düşük değerlendirildiğini gösterebilir ve bu da gelecekte hisse senedi fiyatının artma olasılığının yüksek olduğunu gösterir.

Net Karın Sınırlamaları ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Yukarıda belirtildiği gibi, net kar şirketin performansını gösteren önemli göstergelerden biridir ancak bazı sınırlamaları ve dikkat edilmesi gereken noktaları vardır.

Öncelikle, muhasebe uygulamalarına bağlı olarak net kar değişebilir. Örneğin, şirketin giderleri tanıma zamanlaması veya stokların değerleme yöntemi gibi etkenlere bağlı olarak net kar değişebilir. Bu nedenle, aynı sektördeki şirketlerin net karları farklı olabilir.

Sonraki olarak, gelecekteki karlılığı tahmin etmede sınırlamalarıvardır. Net kar geçmişteki performansı gösteren bir gösterge olduğundan, gelecekteki ekonomik dalgalanmalar veya rakiplerin ortaya çıkması gibi dışsal çevresel değişiklikleri tahmin etmede yetersizdir. Bu nedenle, sadece net kara bakarak hisse senedi yatırımı yapmak riskli olabilir.

Son olarak, geçici faktörler nedeniyle çarpıtılmışolabilir. Örneğin, şirketin büyük çaplı bir yeniden yapılanma gerçekleştirmesi veya varlık satması durumunda net kar geçici olarak artabilir, ancak bu şirketin gerçek performansıyla ilişkili değildir. Benzer şekilde, döviz kuru dalgalanmaları veya doğal afetler gibi beklenmedik olaylar nedeniyle net kar büyük ölçüde değişebilir.

Bu nedenle hisse senedi yatırımcıları net kar dahil olmak üzere çeşitli finansal göstergeleri kapsamlı bir şekilde değerlendirmeli ve yatırım kararlarını verirken şirketin iş görünümünü ve yönetim stratejilerini de analiz etmelidir.

Sonuç

Bugün, hisse senedi yatırımı yaparken bilmeniz gereken temel finansal terimlerden biri olan net kar hakkında detaylı bilgi edindik.