Net Kar Geliri Nedir?

Net kar geliri, hisse senedi yatırımcıları için en önemli finansal göstergelerden biridir. Bir şirketin belirli bir dönemde elde ettiği gelirin, giderler ve vergiler çıkarıldıktan sonra kalan nihai karını ifade eder. Basit bir ifadeyle, bir şirketin bir yılda ne kadar para kazandığını gösteren bir göstergedir.

Önemlidir, çünkü net kar geliri bir şirketin işletme performansını değerlendirmede kilit rol oynar. Net kar yüksek olması, şirketin verimli bir şekilde faaliyet gösterdiğini ve yüksek kar elde ettiğini gösterir. Tersine, düşük olması, şirketin zorluklarla karşı karşıya olduğunu veya giderlerinin gelirini aştığını gösterir.

Yatırım kararları verirken net kar gelirini göz önünde bulundurmak çok önemlidir. Yüksek net kar geliri elde eden şirketlerin gelecekte büyüme ve gelişme olasılığı daha yüksektir. Ancak bu tek başına yeterli değildir. Diğer finansal göstergelerle birlikte analiz edilmeli ve şirketin beklentileri ve rekabet gücü dikkate alınmalıdır.

Net Kar Gelirinin Hesaplama Yöntemi

Net kar geliri, satışlardan maliyet, satış ve idare giderleri, faaliyet dışı gelir ve giderler, kurum vergisi gibi kalemler çıkarılarak hesaplanır. İşte her bir kalemin açıklaması.

• Satışlar: Bir şirketin mal veya hizmet satarak elde ettiği geliri ifade eder.
• Maliyet: Mal veya hizmetlerin üretilmesi veya satın alınması için harcanan gideri ifade eder. Üretim sektörlerinde, ham madde maliyeti, işçilik maliyeti, üretim giderleri gibi kalemler yer alır.
• Satış ve İdare Giderleri: Mal veya hizmetleri satmak veya şirketi yönetmek için harcanan gideri ifade eder. Maaşlar, reklam giderleri, kira, amortisman giderleri gibi kalemler yer alır.
• Faaliyet Dışı Gelir: İşletme faaliyetleri dışında gerçekleştirilen faaliyetlerden kaynaklanan geliri ifade eder. Faiz geliri, temettü geliri, kira geliri gibi kalemler yer alır.
• Faaliyet Dışı Gider: İşletme faaliyetleri dışında gerçekleştirilen faaliyetlerden kaynaklanan gideri ifade eder. Faiz gideri, döviz kuru kaybı, bağışlar gibi kalemler yer alır.
• Kurum Vergisi: Bir şirketin elde ettiği kardan kesilen vergiyi ifade eder.

Örneğin, A Şirketi'nin satışları 100 milyon TL, maliyeti 50 milyon TL, satış ve idare giderleri 20 milyon TL, faaliyet dışı geliri 10 milyon TL, faaliyet dışı giderleri 30 milyon TL ve kurum vergisi 10 milyon TL ise, net kar geliri 100 milyon TL - 50 milyon TL - 20 milyon TL + 10 milyon TL - 30 milyon TL - 10 milyon TL = 20 milyon TL olur.

Finansal tablolarında, net kar geliri Gelir Tablosu'nun en alt satırında gösterilir ve birim olarak Türk Lirası veya milyon Türk Lirası gibi birimler kullanılır.

Net Kar Gelirinin Değişim Sebeplerinin Analizi

Net kar geliri, bir şirketin işletme performansını gösteren en önemli göstergelerden biridir ve hisse senedi yatırımcıları için çok önemli bir bilgidir. Bu nedenle, net kar gelirinin değişim sebeplerini analiz etmek, hisse senedi yatırımından önce mutlaka geçilmesi gereken bir aşamadır.

En temel sebep, Satışların değişmesidir. Eğer bir şirketin satışları artmışsa, bu şirketin ürün veya hizmetlerinin piyasada ilgi gördüğü anlamına gelir ve bu olumlu bir işarettir. Tersine, satışlar azalmışsa, bu şirketin ürün veya hizmetlerinin piyasada rekabet gücünü kaybettiği anlamına gelir ve bu olumsuz bir işarettir.

Ardından, Giderlerin değişmesideğişikliği sayılabilir. Genellikle giderler artarsa, net kar geliri azalır ve giderler azalırsa, net kar geliri artar. Ancak bazı durumlarda, giderlerin artması şirketin büyümesine katkıda bulunabilir. Örneğin, araştırma ve geliştirme giderlerinin artması, gelecekteki büyüme için bir yatırım olarak görülebilir.

Bunun dışında, döviz kuru dalgalanmaları, faiz oranı dalgalanmaları, siyasi gelişmeler gibifaktörler de net kar gelirini etkileyebilir ve dikkatli olunmalıdır. Bu dışsal faktörler tahmin edilmesi zor olduğundan, hisse senedi yatırımından önce şirketin içsel faktörlerinin yanı sıra dışsal faktörler de dikkate alınmalıdır.

Diğer Finansal Göstergelerle İlişkisi

Net kar geliri, bir şirketin işletme performansını gösteren temel göstergelerden biridir, bu nedenle diğer finansal göstergelerle de yakın bir ilişkisi vardır.

Bunlardan en önemlisi, Kendi Sermayesi Karlılığı (ROE)dir. ROE, net kar gelirini kendi sermayesine bölerek elde edilir ve şirketin kendi sermayesini ne kadar verimli bir şekilde kullandığını gösterir.

Örneğin, net kar geliri 100 milyon TL ve kendi sermayesi 1.000 milyon TL olan bir şirketin ROE'si %10'dur. Bu, şirketin 100 milyon TL kendi sermayesiyle 10 milyon TL kar elde ettiği anlamına gelir ve bu da şirketin işletme verimliliğinin yüksek olduğunu gösterir.

Borç Oranıda net kar geliriyle yakın bir ilişkisi vardır. Borç oranı, bir şirketin toplam borcunu kendi sermayesine bölerek elde edilir ve şirketin mali sağlamlığını değerlendirmede önemli bir göstergedir.

Eğer bir şirketin borç oranı yüksekse, bu şirketin finansman sağlamakta zorlandığı veya faiz giderleri gibi finansal giderleri yüksek olduğu anlamına gelir ve bu da net kar gelirini azaltma olasılığını artırır. Tersine, yüksek net kar geliri beklenebilir.

Net Kar Geliriyle Şirket Değeri Değerlendirmesi

Net kar geliri, bir şirketin işletme performansını gösteren en önemli göstergelerden biridir ve hisse senedi yatırımcıları için çok önemli bir bilgidir. Bu, şirketin hisse senedi fiyatının uygun olup olmadığını belirlemek için kullanılabilir ve bazı yararlı standartlar şunlardır:

• PER (Kazanç/Fiyat Oranı) ile Karşılaştırmadir. PER, mevcut hisse senedi fiyatını hisse başına kar (EPS) ile bölerek elde edilir ve şirketin hisse senedi fiyatının hisse başına karın kaç katı olduğunu gösterir. Örneğin, A Şirketi'nin PER'i 10 kat, B Şirketi'nin PER'i 5 kat ise, B Şirketi'nin hisse senedi fiyatı nispeten ucuzdur. Bu durumda, iki şirketin net kar geliri benzer ise, B Şirketi'ne yatırım yapmak daha avantajlı olabilir.
• PBR (Fiyat/Kitap Değeri Oranı) ile Karşılaştırmadir. PBR, piyasa değeri toplamını özsermayeye bölerek elde edilir ve şirketin hisse senedi fiyatının özsermaye değerine göre yüksek mi yoksa düşük mi olduğunu belirlemenize olanak tanır. Yani, PBR 1'den düşükse, hisse senedi fiyatı defter değerinden bile düşük demektir ve 0.5'ten düşükse, aktif olarak alım düşünülebilecek bir hisse senedi olarak kabul edilir.
• EV/EBITDA (Şirket Değeri/Faiz ve Vergi Öncesi Kar) Oranıile de ilişkilidir. Bu, şirketin piyasa değerini (EV) faiz ve vergi öncesi kara (EBITDA) bölerek elde edilir ve şirketin özsermaye ve borç kullanarak ne kadar nakit akışı sağlayabildiğini gösterir ve ülkeye ve şirkete göre farklılık gösterebileceğinden, aynı sektör içindeki şirketler karşılaştırılmalıdır. Genellikle bu oran düşükse, şirketin piyasa değerinin operasyonlarından elde edilen nakit akışına göre düşük değerlendirildiği söylenebilir ve bu nedenle gelecekte hisse senedi fiyatının yükselme olasılığı daha yüksek olarak yorumlanır.

Net Kar Gelirinin Sınırlamaları ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Yukarıda belirtildiği gibi, net kar geliri, bir şirketin işletme performansını gösteren önemli göstergelerden biridir ancak bazı sınırlamaları ve dikkat edilmesi gereken noktaları vardır.

Öncelikle, Muhasebe uygulamaları farklı olduğunda net kar geliri değişebilir. Örneğin, bir şirketin giderleri tanıma zamanlaması veya stokların değerleme yöntemleri farklı olduğunda, net kar geliri değişebilir. Bu nedenle, aynı sektördeki şirketler arasında bile net kar geliri farklı olabilir.

İkincisi, Gelecekteki karlılığı tahmin etmede sınırlamaları vardır. Net kar geliri, geçmiş performansı gösteren bir göstergedir, bu nedenle gelecekteki ekonomik dalgalanmaları veya rakiplerin ortaya çıkması gibi dışsal çevresel değişikliklerin tahmininde yetersizdir. Bu nedenle, yalnızca net kar gelirine dayanarak hisse senedi yatırım kararları vermek riskli olabilir.

Son olarak, Geçici faktörler nedeniyle çarpıtılmış olabilir. Örneğin, bir şirketin büyük ölçekli bir yeniden yapılanma gerçekleştirmesi veya varlık satması durumunda, net kar geliri geçici olarak artabilir, ancak bu şirketin gerçek işletme performansı ile ilgili değildir. Benzer şekilde, döviz kuru dalgalanmaları veya doğal afetler gibi beklenmedik olaylar nedeniyle net kar geliri önemli ölçüde değişebilir.

Bu nedenle, hisse senedi yatırımcılarının net kar geliri de dahil olmak üzere çeşitli finansal göstergeleri kapsamlı bir şekilde değerlendirmesi ve şirketin işletme beklentileri ve işletme stratejileri gibi faktörleri de analiz ederek yatırım kararları alması tavsiye edilir.

Sonuç

Bugün, hisse senedi yatırımında bilmeniz gereken temel finansal terimlerden biri olan net kar geliri hakkında daha detaylı bilgi edindik.