Şirketlerin nasıl fon sağladığını ve mevcut ve geleceklerini nasıl tasarladıklarını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu noktada 'nakit akış tablosu' çok önemlidir, bu tablo aracılığıyla şirketin canlılığını görebiliriz.

Nakit Akış Tablosu Nedir?

Nakit Akış Tablosu (Statement of Cash Flows), bir şirketin belirli bir dönemdeki nakit girişlerini ve çıkışlarını gösteren bir finansal rapordur. Bu rapor, bir şirketin fon sağlama ve kullanımı hakkında bilgi sağlar ve yatırımcıların ve finans kuruluşlarının şirketin finansal durumunu değerlendirmesinde önemli bir rol oynar.

Nakit akış tablosu, işletim faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetleri üç ana bölüme ayrılır.

• İşletim faaliyetleri: Ürün satışı, hizmet sunumu, telif ücreti geliri gibi şirketin temel gelir yaratma faaliyetlerini içerir. Bu faaliyetlerden gelen nakit girişleri, satış gelirlerinden, faiz gelirlerinden, temettü gelirlerinden oluşur, nakit çıkışları ise hammadde satın alma, maaş ödeme, reklam harcamaları gibi nedenlerden kaynaklanır.
• Yatırım faaliyetleri: Bir şirketin varlık satın alması veya satmasıyla ilgili faaliyetleri gösterir. Bu, bina, ekipman, hisse senedi gibi varlıkların satın alınması veya satılmasını içerir. Yatırım faaliyetleri nedeniyle oluşan nakit girişi, varlık satışı geliri, alacak tahsili gibi unsurlardan kaynaklanır, nakit çıkışı ise varlık satın alma maliyeti, iştiraklere yapılan yatırımlardan kaynaklanır.
• Finansman faaliyetleri: Bir şirketin fon sağlaması veya geri ödemesiyle ilgili faaliyetleri ifade eder. Bu bölüm, hisse senedi ihracı, tahvil ihracı, banka kredisi, temettü ödemelerini içerir. Finansman faaliyetleri nedeniyle oluşan nakit girişi, hisse senedi ihracı, kredi tahsili gibi unsurlardan kaynaklanır, nakit çıkışı ise temettü ödemeleri, kredi geri ödemeleri gibi nedenlerden kaynaklanır.

Bu maddeleri bir araya getirerek, nakit akış tablosu şirketin genel fon durumunu gösterir ve gelecekteki fon sağlama planlarının oluşturulmasına yardımcı olur. Ayrıca, yönetimin iş stratejilerini oluşturması ve sonuçları izlemesi için yararlı bir araçtır.

Fon Sağlama Temel Kavramlarını Anlamak

Fon sağlama, bir şirketin operasyonları için gereken fonu sağlama sürecidir. Bu, borç veya sermaye şeklinde olabilir.

• Borç: Bir şirketin bankalardan veya alacaklılardan aldığı parayı ifade eder. Borç, belirli bir süre içinde geri ödenmesi gereken ve faizi ödenmesi gereken bir borçtur. Yüksek borç oranı, bir şirketin mali riskini artırabilir, bu nedenle dikkatli olunması gerekir.
• Sermaye: Şirketin sahiplerinin yatırdığı tutarı ifade eder. Sermayenin geri ödenmesi gerekmez ve şirketin değeri arttıkça kar elde edilebilir. Ancak sermaye sağlamak zaman ve çaba gerektirir ve rekabet yoğun olabilir.

Şirketler fon sağlamak için çeşitli yöntemler kullanır ve bunların en yaygın yöntemleri arasında hisse senedi ihracı, tahvil ihracı, banka kredisi, kiralama yer alır. Her yöntemin avantajları ve dezavantajları vardır ve şirketin durumuna ve hedeflerine göre seçilmelidir.

Örneğin, hisse senedi ihracı büyük miktarda fon sağlamayı mümkün kılar, ancak şirketin mülkiyeti sulanabilir. Tahvil ihracı ise istikrarlı fon sağlamayı mümkün kılar, ancak faiz gideri oluşur. Banka kredisi, hızlı bir şekilde fon sağlamayı mümkün kılar, ancak kredi şartları sıkı olabilir.

Başarılı bir fon sağlama, şirketin büyümesi ve gelişimi için çok önemlidir. Bu nedenle, şirketler fon sağlama stratejilerini dikkatlice belirlemeli ve piyasa trendlerini ve düzenleyici ortamı dikkate almalıdır.

Nakit Akış Tablosunun Yapısı ve Temel Unsurları

Şirketlerin mevcut ve gelecekte nasıl fon sağladığını ve kullandığını gösteren önemli bir finansal göstergedir. Bu tablo, belirli bir dönemdeki şirketin nakit girişlerini ve çıkışlarını takip ederek net nakit akışını hesaplar.

Üç ana bölümden oluşur: İşletim faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı, yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı.

• İşletim faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Şirketin temel gelir yaratma faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışını gösterir. Satış gelirlerini, giderleri, faizi ve vergileri içerir. Pozitif işletim faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı, şirketin karlı olduğunu gösterir, negatif ise kayıp yaşadığını gösterir.
• Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Şirketin varlık satın alması veya satması sırasında oluşan nakit akışını ölçer. Bu, ekipman satın alma, gayrimenkul yatırımı, iştiraklere yapılan hisse satın alma gibi işlemleri içerir. Pozitif yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı, şirketin varlık sattığını veya yatırım geliri elde ettiğini gösterir, negatif ise varlık satın aldığını veya yatırım kaybı yaşadığını gösterir.
• Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Şirketin fon sağlaması veya geri ödemesi sırasında oluşan nakit akışını ele alır. Banka kredisi, tahvil ihracı, hisse senedi satışı gibi işlemler bu kapsamdadır. Pozitif finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı, şirketin fon sağladığını gösterir, negatif ise borç geri ödemesi veya temettü ödemeleri gibi nedenlerden dolayı nakit çıkış olduğunu gösterir.

Nakit Akış Tablosunun Yardımıyla Şirketin Finansal Sağlamlığının Analizi

Nakit akış tablosu, belirli bir dönemdeki şirketin nakit girişlerini ve çıkışlarını gösteren bir tablo. Bu tablo, şirketin finansal durumunu analiz etmek ve gelecekteki fon sağlama planlarını oluşturmak için yararlı bilgiler sağlayabilir.

Temel unsurlar şunlardır:

• İşletim faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Ürün satışı, hizmet sunumu gibi temel iş faaliyetlerinden kaynaklanan nakit girişlerini ve çıkışlarını gösterir.
• Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Varlık satın alma, satma, yatırım gibi sermaye harcamaları ve yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışını gösterir.
• Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Banka kredisi, tahvil ihracı, hisse senedi ihracı gibi borç ve sermaye sağlama faaliyetlerinden kaynaklanan nakit girişlerini ve çıkışlarını gösterir.

Bunları temel alarak, şirketin finansal sağlamlığını değerlendirmek için aşağıdaki göstergeleri hesaplayabiliriz:

• İşletim faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı / satış geliri oranı: Satış gelirine göre işletim faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışının oranıdır, oran ne kadar yüksek olursa o kadar iyidir. Bu, şirketin satışlardan yeterli miktarda nakit sağladığını gösterir.
• Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Pozitif ise, şirketin yatırımlarından kar elde ettiğini veya aktif olarak varlık sattığını gösterir, negatif ise yeni yatırım veya varlık satın alma nedeniyle nakit çıkışı olduğunu gösterir.
• Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışı: Pozitif ise, şirketin dışarıdan fon sağladığını gösterir, negatif ise borç geri ödemeleri veya temettü ödemeleri gibi nedenlerden dolayı nakit çıkışı olduğunu gösterir.

Bu göstergeleri kapsamlı olarak göz önünde bulundurarak şirketin finansal durumunu ve fon sağlama kapasitesini anlayabiliriz.

Nakit Akışı Yönetiminin Önemi ve Optimizasyon Stratejileri

Nakit akışı yönetimi, şirketin finansal istikrarını ve karlılığını belirleyen önemli faktörlerden biridir.

• Şirketin likiditesini belirlemekmümkün hale getirir. Nakit akışı yeterince iyi olmazsa, şirket borçlarını ödemekte, stok satın almakta, işletme giderlerini ödemekte zorluk çekebilir ve bu da iflasa veya kredi derecesinin düşmesine yol açabilir.
• Yatırım ve büyüme planları oluşturmakiçin önemli bir rol oynar. Yeterince nakit akışı sağlanırsa, şirket yeni işlere girişebilir, tesislerini genişletebilir, araştırma ve geliştirme gibi faaliyetlere fon sağlayabilir ve böylece rekabet gücünü artırabilir ve büyümesini hızlandırabilir.
• Vergi ödemeleri ve temettü ödemeleri gibi yükümlülükleri yerine getirmek için gereken fonu sağlamakgereklidir. Nakit akışı yetersiz olursa, şirket vergi ödemelerini geciktirebilir, temettü ödemelerini yapamayabilir ve bu da hissedarların güvenini zedeler ve şirket imajını olumsuz etkiler.

Nakit akışını optimize etmek için satışları artırma, giderleri düşürme, varlık satışı gibi yöntemleri kullanabiliriz. Ayrıca, sistematik bir bütçe yönetimi ve harcama takibiyle gereksiz harcamaları en aza indirebilir ve fonları etkili bir şekilde kullanabiliriz.

Sonuç

Bu zamana kadar finansal tabloların türlerini ve her bir kalemdeki anlamlarını inceledik.