Finansal Durum Analizi İçin Gerekli Kar Zarar Hesabı 2

Net Kar ve Vergi Öncesi Kar Arasındaki Farkı Anlamak

Mali tabloları okurken sıkça karşımıza çıkan net kar ve vergi öncesi kar, benzer görünseler de aslında farklı kavramlardır. Her ikisi de şirketin karlılığını gösteren göstergelerdir ancak hesaplama yöntemleri ve anlamları farklıdır.

• Vergi Öncesi Karcirodan maliyet, satış ve pazarlama giderleri, faaliyet dışı gelirler düşüldükten sonra, faaliyet dışı giderler ve kurumlar vergisi eklenerek bulunur. Yani, vergi ödenmeden önce elde edilen karı ifade eder.
• Net Karvergi öncesi kardan kurumlar vergisi çıkarılarak bulunur ve şirketin tüm giderlerini ödedikten sonra elde ettiği nihai karı ifade eder.

Bu nedenle, iki göstergeyi karşılaştırarak şirketin vergi yükümlülük seviyesini ve gerçek kar büyüklüğünü anlayabiliriz. Eğer vergi öncesi kar yüksek, net kar düşük ise bu vergi yükünün yüksek olduğunu gösterir. Tersine, net kar yüksek, vergi öncesi kar düşük ise faaliyet dışı giderlerin yüksek veya vergi avantajlarından yararlanıldığı şeklinde yorumlanabilir.

Temel Finansal Oran Analizi ile Sağlık Durumu Değerlendirmesi

Gelir tablosu analiz edilirken, şirketin mali durumunu daha nesnel bir şekilde değerlendirmek için temel finansal oranlar kullanılabilir. Örnek olarak, aşağıdaki finansal oranlar gösterilebilir.

• Karlılık Oranları:Şirketin ne kadar verimli bir şekilde kar elde ettiğini gösteren göstergelerdir. Önde gelen karlılık oranları arasında toplam varlık karlılığı (ROA), öz sermaye karlılığı (ROE) ve satış karlılığı bulunur. Bu göstergeler aracılığıyla şirketin karlılığı değerlendirilebilir ve rakip şirketlerle karşılaştırılabilir.
• Güvenilirlik Oranları:Şirketin mali güvenilirliğini gösteren göstergelerdir. Önde gelen güvenilirlik oranları arasında borçlanma oranı, likit varlık oranı ve nakit oranı bulunur. Bu göstergeler aracılığıyla şirketin borçlarını ödeme yeteneği ve kısa vadeli ödeme aksaklığı riski değerlendirilebilir.
• Çalışma Sermayesi Oranları:Şirketin varlıklarını ne kadar etkili bir şekilde kullandığını gösteren göstergelerdir. Önde gelen çalışma sermayesi oranları arasında stok devir hızı, alacaklar devir hızı bulunur. Bu göstergeler aracılığıyla şirketin varlık kullanım verimliliği değerlendirilebilir ve iyileştirilmesi gereken noktalar belirlenebilir.
• Büyüme Oranları:Şirketin büyüme eğilimini gösteren göstergelerdir. Önde gelen büyüme oranları arasında ciro artış oranı, faaliyet karı artış oranı, net kar artış oranı bulunur. Bu göstergeler aracılığıyla şirketin büyüme potansiyeli değerlendirilebilir ve gelecek projeksiyonları yapılabilir.

Bu finansal oranlar kapsamlı bir şekilde analiz edilerek, şirketin mali durumu ve işletme performansı daha doğru bir şekilde değerlendirilebilir. Bu sayede şirket stratejileri oluşturulabilir ve yatırım kararları alınabilir.

Gelir Tablosundaki Değişimlerin Analiz Yöntemi

Gelir tablosunu analiz ederken, değişimleri tespit etmek çok önemlidir. Bu sayede şirketin işletme performansı ve mali durumu daha doğru bir şekilde anlaşılabilir.

Değişimleri analiz etme yöntemi aşağıdaki gibidir.

• Ciro Değişim Analizi:En önemli maddelerden biridir. Ciro artışı şirketin karlılığının artması ve büyüme potansiyelinin yüksek olması anlamına gelir. Öte yandan, ciro düşüşü şirketin karlılığının azalması ve krizle karşı karşıya kalması anlamına gelebilir. Mevsimsel faktörler, ekonomik dalgalanmalar, rakip şirketlerin ortaya çıkışı gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
• Maliyet Değişim Analizi:Ciroyla birlikte önemli bir maddedir ve şirketin karlılığını doğrudan etkiler. Personel maliyetleri, malzeme maliyetleri, reklam giderleri gibi değişen maliyetler belirlenmeli ve nedenleri analiz edilmelidir. Bu sayede maliyetleri azaltmak ve karlılığı artırmak için çözümler bulunabilir.
• Faaliyet Dışı Gelir ve Gider Değişim Analizi:Faiz gelirleri, faiz giderleri, temettü gelirleri gibi değişen gelir ve giderlerin belirlenmesi gerekir. Bu sayede şirketin mali güvenilirliği değerlendirilebilir ve finansman planlaması yapılabilir.
• Kurumlar Vergisi Değişim Analizi:Kurumlar vergisi, şirketin nihai karlılığını belirleyen önemli bir unsurdur, bu nedenle mutlaka belirlenmelidir. Vergi incelemeleri, vergi yasalarındaki değişiklikler gibi faktörlerden etkilenir.
• Net Kar Değişim Analizi:Son olarak, net kar değişimini belirlemek de önemlidir ve yukarıdaki maddeler kapsamlı bir şekilde dikkate alınarak analiz edilmelidir. Bu sayede şirketin işletme performansı değerlendirilebilir ve gelecek projeksiyonları yapılabilir.

Gerçek Örnekle Gelir Tablosu Okuma Uygulaması ve Özet

Şimdi gerçek bir gelir tablosunu inceleyerek nasıl okunduğunu uygulayalım. Aşağıda hayali bir şirket olan A Şirketi'nin 2021 yılı gelir tablosu yer almaktadır.

Hesap Öğesi

Tutar

Ciro 100.000.000 TL

Maliyet 60.000.000 TL

Brüt Kar 40.000.000 TL

Satış ve Pazarlama Giderleri 20.000.000 TL

Faaliyet Karı 20.000.000 TL

Faaliyet Dışı Gelirler 5.000.000 TL

Faaliyet Dışı Giderler 3.000.000 TL

Vergi Öncesi Kar 22.000.000 TL

Kurumlar Vergisi 4.400.000 TL

Net Kar 17.600.000 TL

Yukarıdaki gelir tablosunu kısaca özetlersek şu şekildedir:

-2021 yılında ciro 100 milyon TL, maliyet 60 milyon TL'dir.
-Brüt kar 40 milyon TL'dir (ciro - maliyet).
-Satış ve pazarlama giderleri 20 milyon TL'dir.
-Faaliyet karı 20 milyon TL'dir (brüt kar - satış ve pazarlama giderleri).
-Faaliyet dışı gelirler 5 milyon TL, faaliyet dışı giderler 3 milyon TL'dir.
-Vergi öncesi kar 22 milyon TL'dir (faaliyet karı + faaliyet dışı gelirler - faaliyet dışı giderler).
-Kurumlar vergisi 4,4 milyon TL'dir ve net kar 17,6 milyon TL'dir (vergi öncesi kar - kurumlar vergisi).

Sonuç

Bugün, gelir tablosu aracılığıyla şirketin karlılığını nasıl kontrol edeceğimizi öğrendik. Mali tablolar arasında en önemli olan gelir tablosu mutlaka bilinmesi gereken bir konudur, bu nedenle iyi hatırlayarak faydalı bir şekilde kullanmanızı tavsiye ederiz.