Cách tính BMI để quản lý cân nặng

Hãy tìm hiểu về phương pháp tính BMI giúp kiểm soát cân nặng và kiểm tra nhanh chóng tình trạng sức khỏe của bản thân.

Bước đầu tiên trong việc kiểm soát cân nặng: Hiểu rõ tầm quan trọng của BMI

BMI (Body Mass Index - Chỉ số khối cơ thể)là một phương pháp tính toán đơn giản sử dụng cân nặng và chiều cao để ước tính lượng mỡ trong cơ thể. Chỉ số này được các chuyên gia y tế sử dụng rộng rãi để đánh giá tình trạng béo phì và các vấn đề sức khỏe khác, đồng thời cũng hữu ích trong việc xây dựng kế hoạch kiểm soát cân nặng cho cá nhân.

Tầm quan trọng của BMI

Chỉ số này có mối liên hệ mật thiết với tình trạng sức khỏe tổng thể.

• Giá trị BMI cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường tuýp 2, huyết áp cao, bệnh tim mạch, đột quỵ và một số loại ung thư.
• Giá trị BMI thấp có thể biểu hiện các vấn đề như suy dinh dưỡng, giảm sức đề kháng, loãng xương và suy giảm thể lực.

Do đó, tính BMI là bước đầu tiên trong việc kiểm soát cân nặngĐo lường thường xuyên và dựa trên kết quả để xem xét điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện và lối sống. Tất nhiên, chỉ riêng điều này là chưa đủ. Cần phải xem xét nhiều yếu tố khác nhau như thành phần cơ thể, mức độ hoạt động, yếu tố di truyền,… Vì vậy, tốt nhất nên tham khảo ý kiến ​​chuyên gia y tế để xây dựng kế hoạch kiểm soát cân nặng toàn diện.

Công thức tính BMI (Body Mass Index)

Chia cân nặng (kg) cho bình phương chiều cao (m). Ví dụ, nếu cân nặng là 60kg và chiều cao là 1,7m thì BMI sẽ là 60/(1,7*1,7)=21,5.

Giá trị BMI được tính toán thường được phân loại thành năm phạm vi: Thiếu cân (<18,5), Cân nặng bình thường (18,5-24,9), Thừa cân (25-29,9), Béo phì (30-34,9), Béo phì độ 3 (≥35). Mỗi phạm vi cung cấp thông tin về nguy cơ sức khỏe và mục tiêu kiểm soát cân nặng cho cá nhân.

Đây chỉ là ước tính gần đúng và không phải là chính xác tuyệt đối. Những người có nhiều cơ bắp hoặc vận động viên có thể có giá trị BMI cao hơn thực tế, và đối với người cao tuổi hoặc trẻ em, chỉ số này có thể không phù hợp. Tuy nhiên, nó vẫn có thể giúp ích trong việc đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể và thiết lập mục tiêu giảm hoặc duy trì cân nặng.

Giải thích kết quả BMI: Hiểu rõ phạm vi cân nặng khỏe mạnh

Sau khi xác định được giá trị BMI thuộc phạm vi nào, hãy cùng phân tích kết quả. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thông thường, BMI dưới 18,5 được coi là thiếu cân, 18,5 - 24,9 là cân nặng bình thường, 25 - 29,9 là thừa cân và 30 trở lên là béo phì.

Phạm vi cân nặng khỏe mạnh thường nằm trong khoảng từ 18,5 đến 24,9. Giá trị BMI nằm trong phạm vi này cho thấy cân nặng khỏe mạnh đối với hầu hết mọi người. Ngay cả trong phạm vi này, cũng có thể có một số biến động về cân nặng tùy thuộc vào mục tiêu và mức độ hoạt động của từng cá nhân.

Mặt khác, nếu giá trị BMI dưới 18,5 thì được coi là thiếu cân. Thiếu cân có thể do thiếu chất dinh dưỡng, ăn kiêng quá mức hoặc thiếu khối lượng cơ thể, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Có thể có lượng cơ bắp ít và lượng mỡ nhiều, vì vậy chỉ số này không hoàn hảo như một chỉ số sức khỏe.

Do đó, nên tham khảo kết quả BMI nhưng không nên coi đó là tiêu chuẩn tuyệt đối, mà cần phải xem xét tổng thể chế độ ăn uống, lượng vận động và tình trạng sức khỏe để đưa ra đánh giá.

Tìm hiểu về những hạn chế và điểm cần cải thiện của BMI

BMI cũng có một số hạn chế.

Thứ nhất, không tính đến tỷ lệ giữa mỡ và cơ.

Cùng một cân nặng nhưng người có nhiều cơ và ít mỡ sẽ khác với người có nhiều mỡ và ít cơ. Những người có nhiều cơ như vận động viên hoặc người tập thể hình có thể có giá trị BMI cao hơn thực tế, vì vậy có thể bị xếp vào nhóm thừa cân hoặc béo phì.

Thứ hai, không tính đến các đặc điểm nhân khẩu học như tuổi tác, giới tính, chủng tộc.

Trẻ em, người cao tuổi, nam và nữ, các nhóm dân tộc khác nhau có giá trị BMI trung bình khác nhau nhưng lại áp dụng cùng một tiêu chuẩn.

Để khắc phục những hạn chế này, nhiều chỉ số khác nhau đã được phát triển và sử dụng. Sử dụng máy phân tích thành phần cơ thể hoặc phương pháp phân tích trở kháng sinh học (BIA) để đo lường lượng nước, protein, khoáng chất trong cơ thể nhằm xác định chính xác hơn tỷ lệ mỡ trong cơ thể.

Vượt xa BMI: Những chỉ số quan trọng khác trong việc kiểm soát cân nặng

Chỉ dựa trên chiều cao và cân nặng nên không thể cho biết việc giảm hoặc tăng cân ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào. Vì vậy, gần đây, nhiều chỉ số khác ngoài chỉ số BMI đơn thuần đã xuất hiện.

• Tỷ lệ mỡ trong cơ thể:Là tỷ lệ phần trăm mỡ chiếm trong cân nặng, có mối liên hệ chặt chẽ với nguy cơ sức khỏe thực tế. Thông thường, đối với nam giới trưởng thành, tỷ lệ mỡ trong cơ thể trên 25% và đối với nữ giới trên 30% được coi là béo phì.
• Vòng eo: Phản ánh lượng mỡ nội tạng và giúp dự đoán nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa, tiểu đường, bệnh tim mạch,… Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) cho biết, đối với nam giới, vòng eo trên 40 inch (khoảng 102 cm) và đối với nữ giới trên 35 inch (khoảng 89 cm) thì nguy cơ sức khỏe sẽ tăng lên.

Ứng dụng BMI trong đời sống: Hình thành thói quen sống lành mạnh

Để kiểm soát cân nặng khỏe mạnh, việc ứng dụng BMI tích cực trong đời sống là rất quan trọng. Dưới đây là một số ví dụ.

• Thiết lập mục tiêu: Giúp thiết lập mục tiêu đạt được. Ví dụ, nếu BMI hiện tại ở mức thừa cân thì có thể đặt mục tiêu giảm cân để đạt được phạm vi bình thường (18,5 - 24,9).
• Theo dõi tiến độ: Đo lường thường xuyên để theo dõi tiến độ. Điều này giúp xác định mức độ gần gũi với mục tiêu và điều chỉnh nếu cần.
• Cải thiện chế độ ăn uống: Có thể điều chỉnh chế độ ăn uống dựa trên kết quả BMI. Ví dụ, nếu BMI cao, nên giảm lượng calo nạp vào, ăn nhiều rau củ quả, bổ sung đầy đủ protein và chất xơ.
• Lập kế hoạch tập luyện: Giúp tăng cường hoạt động thể chất. Nếu BMI cao, nên kết hợp tập luyện cả tim mạch và sức mạnh để vừa giảm cân vừa tăng cơ.
  
• Quản lý căng thẳng: Có thể dẫn đến các hành vi không lành mạnh như ăn uống quá độ hoặc uống rượu bia. Nên nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, đồng thời tận hưởng các sở thích và hoạt động giải trí.
• Sự hỗ trợ từ những người xung quanh: Có thể cung cấp động lực và khích lệ. Nên chia sẻ và cùng nhau duy trì thói quen ăn uống và tập luyện lành mạnh, đồng thời động viên lẫn nhau.

Thực hiện những chiến lược bền vững này sẽ giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh trong thời gian dài.