Khi đầu tư vào một công ty, một trong những chỉ số quan trọng cần kiểm tra là'Tỷ lệ nợ'. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về chỉ số này.

Hiểu rõ khái niệm tỷ lệ nợ - chỉ số quan trọng trong đầu tư

Tỷ lệ nợ là một trong những chỉ số đại diện để đánh giá sức khỏe tài chính của một công ty, được tính bằng cách chia tổng nợ của công ty cho vốn chủ sở hữu. Nói cách khác, chỉ số này thể hiện mức nợ mà công ty đang nắm giữ so với vốn của chính mình.

Chỉ số này chủ yếu được sử dụng bởi các tổ chức tài chính hoặc nhà đầu tư để đánh giá khả năng trả nợ và uy tín tín dụng của công ty. Thông thường, nếu tỷ lệ nợ dưới 100%, tình hình tài chính của công ty được đánh giá là khỏe mạnh, trong khi đó nếu tỷ lệ này trên 200%, mức độ rủi ro sẽ được xem xét.

Ví dụ, nếu vốn chủ sở hữu của công ty A là 100 triệu đồng và tổng nợ là 200 triệu đồng, tỷ lệ nợ sẽ là 200%. Ngược lại, nếu vốn chủ sở hữu của công ty B là 300 triệu đồng và tổng nợ là 150 triệu đồng, tỷ lệ nợ là 50%. Trong trường hợp này, có thể đánh giá tình hình tài chính của công ty B ổn định hơn.

Nhà đầu tư cần phân tích tỷ lệ nợ cùng với nhiều chỉ số tài chính khác để đánh giá tình hình hoạt động và tiềm năng tăng trưởng trong tương lai của công ty, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Vì sao tỷ lệ nợ quan trọng và giá trị của việc phân tích công ty

Tỷ lệ nợ là một trong những chỉ số quan trọng để phản ánh toàn bộ tình trạng tài chính của một công ty. Có nhiều lý do khiến chỉ số này trở nên quan trọng:

• Tỷ lệ nợ thể hiện khả năng trả nợ của công ty. Những công ty có tỷ lệ nợ cao có khả năng gặp khó khăn trong việc thanh toán lãi và trả nợ gốc. Điều này có thể dẫn đến phá sản hoặc khủng hoảng tài chính, là yếu tố rủi ro đối với nhà đầu tư.
• Có thể nắm bắt phương thức huy động vốn và chi phí lãi suất theo đó. Những công ty sử dụng nhiều nợ thường phải chịu chi phí lãi suất cao, điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận. Do đó, nhà đầu tư cần cân nhắc yếu tố này khi đưa ra quyết định đầu tư.
• Hỗ trợ dự đoán tiềm năng tăng trưởng và tính bền vững của công ty. Công ty có tỷ lệ nợ thấp có thể dựa vào cơ cấu tài chính vững chắc để đầu tư và phát triển tích cực, trong khi đó, công ty có tỷ lệ nợ cao có thể bị hạn chế tăng trưởng do gánh nặng nợ.

Cách tính tỷ lệ nợ và phân tích trường hợp thực tế

Tỷ lệ nợ (Debt Ratio) được tính bằng cách chia tổng nợ của công ty cho vốn chủ sở hữu, là một chỉ số tiêu biểu để đánh giá sức khỏe tài chính của cơ cấu tài chính của công ty. Công thức tính toán như sau:

• Tỷ lệ nợ = (Tổng nợ/Vốn chủ sở hữu) x 100%

Ví dụ, nếu tổng nợ của công ty A là 1.000 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu là 500 tỷ đồng, tỷ lệ nợ sẽ là 200%.

Hãy cùng phân tích tỷ lệ nợ của Samsung Electronics dựa trên báo cáo tài chính quý 3 năm 2022. Theo báo cáo, tại thời điểm cuối quý, tổng nợ của Samsung Electronics là khoảng 309 nghìn tỷ đồng, vốn chủ sở hữu là khoảng 352 nghìn tỷ đồng.

Áp dụng công thức trên, chúng ta có thể tính được tỷ lệ nợ của Samsung Electronics là 87,8%. Mức tỷ lệ nợ này thấp hơn so với mức trung bình ngành, cho thấy sức khỏe tài chính của Samsung Electronics tương đối tốt.

Dựa trên tỷ lệ nợ đã tính toán, chúng ta có thể đánh giá tình hình tài chính của công ty và tham khảo để đưa ra quyết định đầu tư.

Khoảng an toàn của tỷ lệ nợ và sự khác biệt theo ngành

Thông thường, tỷ lệ nợ dưới 100% được đánh giá là tốt, trong khi tỷ lệ trên 200% được xem là rủi ro. Tuy nhiên, đây không phải là tiêu chuẩn tuyệt đối và mức độ phù hợp của tỷ lệ nợ có thể khác nhau giữa các ngành.

Trong ngành sản xuất, do cần huy động vốn lớn cho đầu tư thiết bị, tỷ lệ nợ thường cao hơn so với ngành tài chính, vì ngành này hoạt động dựa trên tiền gửi của khách hàng nên tỷ lệ nợ thấp hơn. Ngoài ra, ngay cả trong ngành sản xuất, tỷ lệ nợ cũng có thể cao hơn trong các ngành như đóng tàu, nơi thời gian xây dựng tàu kéo dài.

Mặt khác, hiện nay, ngoài tỷ lệ nợ, người ta còn sử dụng nhiều chỉ số tài chính khác như tỷ lệ vay nợ, tỷ lệ lợi nhuận trên lãi vay,... để đánh giá tổng thể sức khỏe tài chính của công ty. Tỷ lệ vay nợ là chỉ số thể hiện tỷ trọng vay nợ trong tổng tài sản, mức phù hợp là dưới 30%. Tỷ lệ lợi nhuận trên lãi vay là chỉ số chia lợi nhuận hoạt động cho chi phí lãi vay, nếu tỷ lệ này trên 1, điều đó có nghĩa là lợi nhuận hoạt động đủ để chi trả chi phí lãi vay.

Ảnh hưởng của tỷ lệ nợ cao đến doanh nghiệp

Tỷ lệ nợ cao cho thấy công ty phụ thuộc nhiều vào vốn vay (nợ) so với vốn chủ sở hữu. Điều này có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực sau:

• Lợi nhuận giảm do chi phí lãi suất tăng. Lãi suất cho vay là một phần của chi phí cố định của công ty, tỷ lệ nợ cao dẫn đến chi phí lãi suất tăng. Điều này làm giảm lợi nhuận ròng của công ty, làm giảm lợi nhuận.
• Rủi ro thanh khoản do áp lực trả nợ tăng. Khi tỷ lệ nợ cao, chủ nợ có thể tăng cường áp lực trả nợ, điều này có thể làm suy yếu thanh khoản của công ty. Nếu công ty không có đủ thanh khoản, công ty có thể bị vỡ nợ.
• Khó khăn trong việc huy động vốn do xếp hạng tín dụng giảm. Tỷ lệ nợ cao là một trong những yếu tố khiến xếp hạng tín dụng của công ty giảm. Xếp hạng tín dụng thấp sẽ làm tăng chi phí huy động vốn và thậm chí làm cho việc huy động vốn trở nên khó khăn.
• Mối đe dọa quyền kiểm soát doanh nghiệp. Khi chủ nợ tăng cường áp lực trả nợ và bán cổ phần được cầm cố để đảm bảo khoản vay, quyền kiểm soát doanh nghiệp có thể bị đe dọa.

Chiến lược sử dụng tỷ lệ nợ trong quyết định đầu tư

Tỷ lệ nợ là một trong những chỉ số quan trọng phản ánh tình trạng tài chính của công ty và có thể được sử dụng tích cực trong quyết định đầu tư. Dưới đây là một số chiến lược sử dụng tỷ lệ nợ:

• Chọn công ty có tỷ lệ nợ thấp để đầu tư an toàn. Nói chung, các công ty có tỷ lệ nợ dưới 100% được đánh giá là tương đối an toàn. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này có thể thay đổi tùy thuộc vào ngành nghề hoặc đặc điểm của công ty, vì vậy nên so sánh tỷ lệ nợ của công ty với tỷ lệ trung bình của ngành.
• Phân tích các công ty có tỷ lệ nợ cao để tìm kiếm các công ty có tiềm năng tăng trưởng cao. Ngay cả khi tỷ lệ nợ cao, nếu công ty có tiềm năng tăng trưởng cao, bạn có thể chấp nhận rủi ro và đầu tư.Trong trường hợp này, cần phải xem xét tỷ lệ lợi nhuận trên lãi vay (lợi nhuận hoạt động/chi phí lãi vay) của công ty..Nếu tỷ lệ lợi nhuận trên lãi vay dưới 1, điều đó có nghĩa là lợi nhuận hoạt động không đủ để chi trả chi phí lãi vay..
• Phân tích xu hướng của tỷ lệ nợ. Nếu tỷ lệ nợ tăng đột biến nhưng có xu hướng cải thiện, triển vọng trong tương lai có thể tích cực. Ngược lại, nếu tỷ lệ nợ tăng liên tục, điều đó có nghĩa là tình hình tài chính của công ty đang xấu đi, cần thận trọng.

Kết luận

Báo cáo tài chính chứa đựng nhiều thông tin mà chúng ta có thể chưa biết. Vì vậy, nếu bạn đang băn khoăn về việc đầu tư chứng khoán hoặc lập kế hoạch kinh doanh, hãy dành thời gian để tìm hiểu báo cáo tài chính.