Các chỉ số cần thiết phải kiểm tra khi đầu tư vào doanh nghiệp: Tỷ lệ nợ là gì?

Một trong những chỉ số quan trọng mà bạn cần phải kiểm tra khi đầu tư vào doanh nghiệp là 'Tỷ lệ nợ'và chúng ta sẽ cùng thảo luận về nó trong bài viết này.

Chỉ số cần thiết khi đầu tư vào doanh nghiệp, hiểu rõ khái niệm tỷ lệ nợ

Tỷ lệ nợ là một trong những chỉ số tiêu biểu dùng để đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp, thể hiện tỷ lệ giữa tổng nợ mà doanh nghiệp đang nắm giữ và vốn chủ sở hữu. Nói cách khác, chỉ số này cho thấy doanh nghiệp đang vay nợ bao nhiêu so với vốn của chính mình.

Nó thường được các tổ chức tài chính hoặc nhà đầu tư sử dụng để đánh giá khả năng trả nợ và uy tín tín dụng của doanh nghiệp. Thông thường, nếu tỷ lệ nợ dưới 100%, tình hình tài chính của doanh nghiệp được đánh giá là lành mạnh, còn nếu trên 200% thì được coi là có rủi ro.

Ví dụ, nếu doanh nghiệp A có vốn chủ sở hữu là 100 triệu đồng và tổng nợ là 200 triệu đồng thì tỷ lệ nợ sẽ là 200%. Ngược lại, doanh nghiệp B có vốn chủ sở hữu là 300 triệu đồng và tổng nợ là 150 triệu đồng thì tỷ lệ nợ sẽ là 50%. Trong trường hợp này, có thể nhận định rằng doanh nghiệp B có tình hình tài chính ổn định hơn.

Các nhà đầu tư cần phân tích tỷ lệ nợ cũng như nhiều chỉ số tài chính khác để đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh và tiềm năng tăng trưởng trong tương lai của doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Lý do tỷ lệ nợ quan trọng và giá trị của việc phân tích doanh nghiệp

Tỷ lệ nợ là một trong những chỉ số quan trọng thể hiện tình hình tài chính tổng thể của doanh nghiệp. Nó quan trọng vì một số lý do.

Tỷ lệ nợ cho thấy khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ cao có khả năng gặp khó khăn trong việc thanh toán lãi và gốc nợ. Điều này có thể dẫn đến phá sản hoặc các cuộc khủng hoảng tài chính khác, trở thành yếu tố rủi ro đối với các nhà đầu tư.
Có thể nắm bắt được phương thức huy động vốn và chi phí lãi vay liên quan. Các doanh nghiệp sử dụng nhiều nợ thường phải chịu chi phí lãi vay cao hơn, điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận. Do đó, các nhà đầu tư cần cân nhắc điều này khi đưa ra quyết định đầu tư.
Hỗ trợ dự đoán tiềm năng tăng trưởng và tính bền vững của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ thấp với cấu trúc tài chính ổn định có thể chủ động đầu tư và tăng trưởng, trong khi các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ cao có thể bị hạn chế tăng trưởng do gánh nặng nợ quá lớn.

Phương pháp tính tỷ lệ nợ và phân tích trường hợp thực tế

Tỷ lệ nợ (Debt Ratio) là tỷ lệ giữa tổng nợ và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, được coi là một trong những chỉ số tiêu biểu dùng để đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Công thức tính như sau:

Tỷ lệ nợ = (Tổng nợ/Vốn chủ sở hữu) x 100%

Ví dụ, nếu doanh nghiệp A có tổng nợ là 1.000 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu là 500 tỷ đồng thì tỷ lệ nợ sẽ là 200%.

Hãy lấy ví dụ thực tế là báo cáo tình hình tài chính quý 3 năm 2022 của Samsung Electronics để tính toán tỷ lệ nợ. Theo báo cáo, cuối quý, tổng nợ của Samsung Electronics là khoảng 309 nghìn tỷ won và vốn chủ sở hữu là khoảng 352 nghìn tỷ won.

Do đó, áp dụng công thức trên, chúng ta có thể tính được tỷ lệ nợ của Samsung Electronics là 87,8%. Tỷ lệ này thấp hơn so với mức trung bình của ngành, cho thấy tình hình tài chính của Samsung Electronics tương đối lành mạnh.

Dựa trên tỷ lệ nợ đã tính toán được, chúng ta có thể đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp và sử dụng nó làm cơ sở tham khảo để đưa ra quyết định đầu tư.

Khoảng an toàn của tỷ lệ nợ và sự khác biệt giữa các ngành

Nói chung, nếu tỷ lệ nợ dưới 100% thì được đánh giá là tốt, còn trên 200% thì được coi là có rủi ro. Tuy nhiên, đây không phải là tiêu chuẩn tuyệt đối, mức độ phù hợp của tỷ lệ nợ có thể khác nhau giữa các ngành.

Ví dụ, ngành sản xuất cần huy động vốn quy mô lớn để đầu tư vào thiết bị nên tỷ lệ nợ thường cao hơn, trong khi ngành tài chính hoạt động dựa trên tiền gửi của khách hàng nên tỷ lệ nợ thường thấp hơn. Ngoài ra, ngay cả trong cùng một ngành sản xuất, ngành đóng tàu cũng có tỷ lệ nợ cao hơn do thời gian đóng tàu kéo dài.

Mặt khác, gần đây, người ta có xu hướng sử dụng nhiều chỉ số tài chính khác nhau như tỷ lệ phụ thuộc vào vay nợ, hệ số bảo đảm lãi vay,... để đánh giá toàn diện sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Tỷ lệ phụ thuộc vào vay nợ là chỉ số thể hiện tỷ trọng của khoản vay trong tổng tài sản, mức độ phù hợp là dưới 30%, hệ số bảo đảm lãi vay là thương số giữa lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh và chi phí lãi vay, nếu lớn hơn 1 thì cho thấy doanh nghiệp có thể chi trả chi phí lãi vay bằng lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.

Ảnh hưởng của tỷ lệ nợ cao đến doanh nghiệp

Tỷ lệ nợ cao có nghĩa là doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào vốn vay (nợ) so với vốn chủ sở hữu. Điều này có thể dẫn đến một số tác động tiêu cực sau:

Lợi nhuận giảm do chi phí lãi vay tăngLãi vay là một trong những chi phí cố định của doanh nghiệp, tỷ lệ nợ càng cao thì chi phí lãi vay càng tăng. Điều này dẫn đến giảm lợi nhuận thuần, làm suy giảm lợi nhuận của doanh nghiệp.
Rủi ro thanh khoản tăng do áp lực trả nợTỷ lệ nợ càng cao, các chủ nợ càng có thể tăng áp lực đòi nợ, điều này có thể làm suy giảm thanh khoản của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không đảm bảo được thanh khoản, có thể dẫn đến tình trạng vỡ nợ.
Khó khăn trong việc huy động vốn do xếp hạng tín nhiệm giảmTỷ lệ nợ cao là một trong những yếu tố làm giảm xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp. Khi xếp hạng tín nhiệm giảm, chi phí huy động vốn của doanh nghiệp sẽ tăng và việc huy động vốn cũng trở nên khó khăn hơn.
Nguy cơ mất quyền kiểm soát doanh nghiệpCác chủ nợ có thể bán cổ phần mà họ nắm giữ làm tài sản thế chấp để tăng áp lực đòi nợ, điều này có thể đe dọa đến quyền kiểm soát doanh nghiệp.

Chiến lược sử dụng tỷ lệ nợ khi đưa ra quyết định đầu tư

Tỷ lệ nợ là một trong những chỉ số quan trọng thể hiện tình hình tài chính của doanh nghiệp và có thể được sử dụng tích cực trong việc đưa ra quyết định đầu tư. Dưới đây là một số chiến lược sử dụng tỷ lệ nợ:

Chọn các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ thấp để đảm bảo đầu tư an toànNói chung, các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ dưới 100% được đánh giá là tương đối an toàn. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này có thể thay đổi tùy thuộc vào từng ngành nghề và đặc điểm của doanh nghiệp, do đó, nên so sánh tỷ lệ nợ của doanh nghiệp với mức trung bình của ngành.
Phân tích các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ cao để tìm kiếm các doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởngMặc dù tỷ lệ nợ cao nhưng nếu doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng, bạn vẫn có thể chấp nhận rủi ro và quyết định đầu tư. Tuy nhiên, cần phải xem xét cả hệ số bảo đảm lãi vay (lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh/chi phí lãi vay)của doanh nghiệp. Nếu hệ số bảo đảm lãi vay dưới 1 thì có nghĩa là lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh không đủ để chi trả chi phí lãi vay.
Theo dõi xu hướng biến động của tỷ lệ nợNếu tỷ lệ nợ tăng đột biến nhưng có xu hướng cải thiện, thì triển vọng tương lai có thể tích cực. Ngược lại, nếu tỷ lệ nợ liên tục tăng, điều này có thể cho thấy tình hình tài chính của doanh nghiệp đang xấu đi, cần phải thận trọng.

Kết luận

Như vậy, báo cáo tài chính chứa đựng nhiều thông tin mà chúng ta chưa biết. Vì vậy, nếu bạn đang cân nhắc đầu tư chứng khoán hoặc lập kế hoạch kinh doanh, hãy dành thời gian xem xét chúng.