Hiểu rõ sự khác biệt giữa lợi nhuận ròng và lợi nhuận trước thuế

Lợi nhuận ròng và lợi nhuận trước thuế thường xuất hiện trong bảng cân đối kế toán, chúng có vẻ giống nhau nhưng thực chất là hai khái niệm khác nhau. Cả hai đều là các chỉ số phản ánh khả năng sinh lời của doanh nghiệp, nhưng cách tính toán và ý nghĩa của chúng lại khác nhau.

• Lợi nhuận trước thuếlà giá trị thu được sau khi trừ đi giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và quản lý, doanh thu khác từ doanh thu, cộng với chi phí khác và thuế thu nhập doanh nghiệp. Nói cách khác, đây là lợi nhuận trước khi nộp thuế.
• Lợi nhuận rònglà giá trị thu được sau khi trừ đi thuế thu nhập doanh nghiệp từ lợi nhuận trước thuế, đây là lợi nhuận cuối cùng mà doanh nghiệp thu về sau khi đã thanh toán mọi chi phí.

Do đó, việc so sánh hai chỉ số này giúp chúng ta hiểu được mức độ chi trả thuế và quy mô lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp. Nếu lợi nhuận trước thuế cao nhưng lợi nhuận ròng thấp, điều này có nghĩa là gánh nặng thuế lớn, ngược lại, nếu lợi nhuận ròng lớn nhưng lợi nhuận trước thuế thấp, điều này cho thấy chi phí khác cao hoặc doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế.

Đánh giá sức khỏe tài chính thông qua phân tích các tỷ lệ tài chính chính

Khi phân tích bảng kết quả kinh doanh, việc sử dụng các tỷ lệ tài chính chính giúp đánh giá khách quan hơn tình trạng tài chính của doanh nghiệp. Một số tỷ lệ tài chính tiêu biểu bao gồm:

• Tỷ lệ sinh lời: Là chỉ số phản ánh hiệu quả sinh lời của doanh nghiệp. Tỷ lệ sinh lời điển hình là lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, v.v. Các chỉ số này giúp đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp và so sánh với các đối thủ cạnh tranh.
• Tỷ lệ an toàn: Là chỉ số phản ánh mức độ an toàn tài chính của doanh nghiệp. Tỷ lệ an toàn điển hình là tỷ lệ nợ, tỷ lệ thanh khoản, tỷ lệ thanh toán nhanh, v.v. Các chỉ số này giúp đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp và rủi ro vỡ nợ ngắn hạn.
• Tỷ lệ hoạt động: Là chỉ số phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Tỷ lệ hoạt động điển hình là tỷ lệ luân chuyển hàng tồn kho, tỷ lệ luân chuyển khoản phải thu, v.v. Các chỉ số này giúp đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp và xác định những điểm cần cải thiện.
• Tỷ lệ tăng trưởng: Là chỉ số phản ánh xu hướng tăng trưởng của doanh nghiệp. Tỷ lệ tăng trưởng điển hình là tỷ lệ tăng trưởng doanh thu, tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận hoạt động, tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận ròng, v.v. Các chỉ số này giúp đánh giá khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp và dự đoán triển vọng trong tương lai.

Phân tích tổng hợp các tỷ lệ tài chính này giúp đánh giá chính xác hơn tình trạng tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Từ đó, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chiến lược và đưa ra quyết định đầu tư.

Phương pháp phân tích biến động trong bảng kết quả kinh doanh

Việc xác định các biến động trong bảng kết quả kinh doanh rất quan trọng khi phân tích. Điều này giúp đánh giá chính xác hơn hiệu quả hoạt động và tình trạng tài chính của doanh nghiệp.

Dưới đây là phương pháp phân tích biến động:

• Phân tích biến động doanh thu: Là một trong những hạng mục quan trọng nhất. Doanh thu tăng lên đồng nghĩa với việc khả năng sinh lời của doanh nghiệp được cải thiện và tiềm năng tăng trưởng cao hơn. Ngược lại, doanh thu giảm sẽ làm giảm khả năng sinh lời và doanh nghiệp có thể phải đối mặt với khủng hoảng. Cần xem xét các yếu tố như tính thời vụ, biến động kinh tế, sự xuất hiện của đối thủ cạnh tranh, v.v.
• Phân tích biến động chi phí: Là hạng mục quan trọng không kém doanh thu, chi phí ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Cần xác định biến động của chi phí nhân công, chi phí nguyên vật liệu, chi phí quảng cáo, v.v. và phân tích nguyên nhân. Điều này giúp tìm ra giải pháp giảm chi phí và cải thiện khả năng sinh lời.
• Phân tích biến động lợi nhuận khác: Cần theo dõi biến động của lợi nhuận từ lãi suất, chi phí lãi vay, lợi nhuận từ cổ tức, v.v. Điều này giúp đánh giá mức độ an toàn tài chính của doanh nghiệp và lập kế hoạch huy động vốn hiệu quả.
• Phân tích biến động thuế thu nhập doanh nghiệp: Thuế thu nhập doanh nghiệp là yếu tố quyết định lợi nhuận cuối cùng của doanh nghiệp, do đó cần theo dõi. Thuế thu nhập doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ thanh tra thuế, sửa đổi luật thuế, v.v.
• Phân tích biến động lợi nhuận ròng: Cuối cùng, việc theo dõi biến động lợi nhuận ròng cũng rất quan trọng. Cần xem xét tổng hợp các hạng mục trên để phân tích. Điều này giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và dự đoán triển vọng trong tương lai.

Thực hành đọc bảng kết quả kinh doanh và tóm tắt thông qua ví dụ thực tế

Bây giờ, chúng ta hãy cùng thực hành cách đọc bảng kết quả kinh doanh thông qua ví dụ. Dưới đây là bảng kết quả kinh doanh của công ty A trong năm 2021.

Tên tài khoản

Số tiền

Doanh thu 100.000.000 đồng

Giá vốn hàng bán 60.000.000 đồng

Lợi nhuận gộp 40.000.000 đồng

Chi phí bán hàng và quản lý 20.000.000 đồng

Lợi nhuận hoạt động 20.000.000 đồng

Doanh thu khác 5.000.000 đồng

Chi phí khác 3.000.000 đồng

Lợi nhuận trước thuế 22.000.000 đồng

Thuế thu nhập doanh nghiệp 4.400.000 đồng

Lợi nhuận sau thuế 17.600.000 đồng

Tóm tắt ngắn gọn bảng kết quả kinh doanh trên như sau:

- Doanh thu năm 2021 là 100 triệu đồng, giá vốn hàng bán là 60 triệu đồng.
- Lợi nhuận gộp là 40 triệu đồng (Doanh thu - Giá vốn hàng bán).
- Chi phí bán hàng và quản lý là 20 triệu đồng.
- Lợi nhuận hoạt động là 20 triệu đồng (Lợi nhuận gộp - Chi phí bán hàng và quản lý).
- Doanh thu khác là 5 triệu đồng, chi phí khác là 3 triệu đồng.
- Lợi nhuận trước thuế là 22 triệu đồng (Lợi nhuận hoạt động + Doanh thu khác - Chi phí khác).
- Thuế thu nhập doanh nghiệp là 4,4 triệu đồng, lợi nhuận sau thuế là 17,6 triệu đồng (Lợi nhuận trước thuế - Thuế thu nhập doanh nghiệp).

Kết luận

Hôm nay, chúng ta đã tìm hiểu cách xác định khả năng sinh lời của doanh nghiệp thông qua bảng kết quả kinh doanh. Bảng kết quả kinh doanh là một trong những bảng báo cáo quan trọng nhất, cần ghi nhớ để sử dụng hiệu quả.