Nói về 'Tỷ suất lợi nhuận hoạt động', trái tim của một doanh nghiệp.

Tỷ suất lợi nhuận hoạt động là gì?

Tỷ suất lợi nhuận hoạt động là một trong những chỉ số chính để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp , thể hiện tỷ lệ lợi nhuận hoạt động so với doanh thu. Nói cách khác, tỷ suất lợi nhuận hoạt động là lợi nhuận thuần sau khi trừ đi tất cả chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh được chia cho doanh thu.

Đây là một chỉ số rất hữu ích để đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, thường được các nhà đầu tư và các tổ chức tài chính sử dụng để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận hoạt động càng cao, khả năng sinh lời của doanh nghiệp càng tốt, điều này cho thấy doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh và tiềm năng tăng trưởng cao.

Thông thường, tỷ suất lợi nhuận hoạt động khác nhau giữa các ngành, các ngành như sản xuất hoặc bán lẻ có thể đạt được tỷ suất lợi nhuận hoạt động cao hơn 10%, trong khi các ngành dịch vụ hoặc tài chính thường có tỷ suất lợi nhuận hoạt động thấp hơn. Ngoài ra, tỷ suất lợi nhuận hoạt động có thể thay đổi theo biến động kinh tế, tình hình cạnh tranh và có thể được cải thiện thông qua các nỗ lực tái cấu trúc hoặc cắt giảm chi phí của doanh nghiệp.

Cách tính tỷ suất lợi nhuận hoạt động

Tỷ suất lợi nhuận hoạt động có thể được tính theo công thức sau:

• Tỷ suất lợi nhuận hoạt động = (Lợi nhuận hoạt động / Doanh thu) x 100

Trong đó, lợi nhuận hoạt động là doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý.

Ví dụ, nếu một doanh nghiệp có doanh thu là 100 tỷ đồng và lợi nhuận hoạt động là 20 tỷ đồng, thì tỷ suất lợi nhuận hoạt động của doanh nghiệp đó là 20%.

Ngoài ra, nếu doanh thu giữ nguyên nhưng lợi nhuận hoạt động tăng lên 30 tỷ đồng, thì tỷ suất lợi nhuận hoạt động sẽ tăng lên 30%. Như vậy, tỷ suất lợi nhuận hoạt động thể hiện kết quả hoạt động của doanh nghiệp, do đó ý nghĩa của nó rất lớn.

Vai trò và ứng dụng của tỷ suất lợi nhuận hoạt động

Tỷ suất lợi nhuận hoạt động là một trong những chỉ số chính để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư dựa vào đó để đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, các ngân hàng cũng sử dụng thông tin này để tham khảo khi thẩm định khoản vay.

• Tỷ suất lợi nhuận hoạt động càng cao, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệpcàng cao. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp sở hữu công nghệ tiên tiến hoặc giá trị thương hiệu cao, cho phép họ thu được giá bán cao hơn từ khách hàng hoặc sản xuất sản phẩm với chi phí thấp hơn.
• Đánh giá sự ổn địnhcủa doanh nghiệp. Ngay cả khi doanh thu thay đổi theo biến động kinh tế, nếu tỷ suất lợi nhuận hoạt động duy trì ở mức nhất định, điều này cho thấy doanh nghiệp có cấu trúc lợi nhuận ổn định.
• Được sử dụng để dự đoán tương lai. Phân tích xu hướng tỷ suất lợi nhuận hoạt động trong quá khứ để dự đoán tình hình tương lai hoặc thiết lập mục tiêu. Ngoài ra, so sánh với mức trung bình của ngành để xác định vị thế tương đối của doanh nghiệp.

Vai trò của tỷ suất lợi nhuận hoạt động trong phân tích khả năng sinh lời của doanh nghiệp

Ngoài lợi nhuận hoạt động, báo cáo tài chính còn có các chỉ số thể hiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp như lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, lợi nhuận sau thuế. Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận hoạt động được coi là chỉ số quan trọng nhất vì những lý do sau:

• Thể hiện kết quả hoạt động kinh doanh thuần túy. Lợi nhuận gộp là doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán, không bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý, do đó không phản ánh chính xác hiệu quả hoạt động kinh doanh thực tế. Ngược lại, lợi nhuận hoạt động là lợi nhuận gộp trừ đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý, thể hiện kết quả hoạt động kinh doanh thực tế của doanh nghiệp.
• Đánh giá khả năng bền vững của doanh nghiệp. Lợi nhuận hoạt động thể hiện mức độ hiệu quả của doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh chính và là lợi nhuận trước khi trừ đi chi phí lãi vay và thuế, do đó rất quan trọng để đánh giá sức khỏe tài chính và khả năng tồn tại của doanh nghiệp.
• Có thể nói là chỉ số quan trọng nhất từ góc độ của cổ đông. Lợi nhuận sau thuế là lợi nhuận hoạt động trừ đi chi phí tài chính, chi phí thuế, thể hiện lợi nhuận có thể phân phối cho cổ đông, nhưng nó bị ảnh hưởng bởi các yếu tố không liên quan đến hoạt động kinh doanh chính, do đó để đánh giá khả năng sinh lời và tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp, tỷ suất lợi nhuận hoạt động phù hợp hơn.

So sánh và phân tích tỷ suất lợi nhuận hoạt động theo ngành

Tỷ suất lợi nhuận hoạt động khác nhau đáng kể giữa các ngành. Theo số liệu “Phân tích hoạt động kinh doanh doanh nghiệp năm 2021” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố, tỷ suất lợi nhuận hoạt động trung bình của 741.408 doanh nghiệp phi tài chính trong nước năm ngoái là 6,6%.

Ngành sản xuất đạt 9,0%, tăng 0,5 điểm phần trăm so với năm trước. Doanh thu xuất khẩu bán dẫn tăng mạnh, tỷ suất lợi nhuận hoạt động của các ngành chính như thiết bị điện tử, hình ảnh, viễn thông (13,2%) và lọc dầu (22,8%) đã được cải thiện.

Ngược lại, ngành dịch vụ đạt 4,8%, giảm 0,7 điểm phần trăm so với một năm trước. Do ảnh hưởng trực tiếp của dịch COVID-19, tỷ suất lợi nhuận hoạt động của các ngành như lưu trú, ăn uống (-26,9%), nghệ thuật, thể thao, giải trí (-10,2%) đều ở mức thấp.

Ngành xây dựng cũng bị ảnh hưởng bởi giá nguyên vật liệu tăng cao, tỷ suất lợi nhuận hoạt động giảm từ 5,2% xuống còn 4,4%.

Như vậy, ngay cả trong cùng một ngành, tỷ suất lợi nhuận hoạt động có thể khác nhau tùy theo lĩnh vực cụ thể, do đó cần xem xét đặc điểm của từng ngành khi đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp.

Kết luận

Bài viết này đã giới thiệu về tỷ suất lợi nhuận hoạt động, một chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp.